حسابداري مدیریت ، شامل طراحی و استفاده از حسابداری، در داخل سازمان است. در واقع حسابداري مدیریت را میتوان فرآیند شناسایی،اندازهگیری، گردآوری، سنجش، تحلیل، تفسیر و ارائه آن گروه از اطلاعات مالی و سایر اطلاعات کمی و عملکردی تعریف کرد که توسط مدیریت به منظور برنامهریزی، کنترل، ارزیابی عملیات و استفاده بهینه از منابع در داخل یک سازمان، یعنی حصول اطمینان از بهرهبرداری مناسب از منابع و در جهت پاسخگویی مناسب در قبال این بهرهبرداری، مورد استفاده قرار میگیرد. در حسابداري مدیریت ، با تاکید بر استفادهکنندگان درون سازمانی، اطلاعاتی اندازه گیری و گزارش میشود که مدیران سطوح مختلف یک سازمان را در اجرای اهداف تدوین شده برای آن سازمان مورد نظر، یاری دهد.
حسابداري مدیریت در مقایسه با حسابداری مالی ، رشته علمی جدیدی محسوب میشود. در نتیجه، به موازات پیدایش راههای جدید تهیه اطلاعات برای کمک به مدیران، مفاهیم و ابزارهای حسابداری مدیریت نیز به تدریج تکامل مییابد. علاوه بر این، محیط سازمانها به سرعت در حال تغییر هستند و حسابداری مدیریت نیز باید در تهیه اطلاعات به ترتیبی عمل کند که این تغییرات را منعکس سازد. به این ترتیب میتوان اطمینان داشت که حسابداري مدیریت در آینده نیز همانند چنددهه قبل، ابزاری مناسب برای کمک به مدیران محسوب شود.
تفاوت حسابداری مالی و حسابداري مدیریت
حسابداری یکی از اساسیترین ابزارها در هر نوع کسبوکاری است. یک تفاوت قابل توجه بین حسابداري مدیریت و حسابداری مالی این است که انواع متفاوتی از اطلاعات را تولید میکنند و هر کدام خدمات متفاوتی را ارائه میدهند. در حوزه حسابداری اطلاعات مورد نیاز سازمان به دو صورت دستهبندی میشوند. دسته اول اطلاعاتی است که نبود آن در ساختار اطلاعاتی سازمان و از لحاظ استاندارد و قانون، غیرمنطقی بوده و در عین حال روشهای ثبت و گزارشگیری آن از قوانین و قواعد خاصی تبعیت میکند.
این اطلاعات در دسته حسابداری مالی قرار گرفته و تقریبا تمام حسابداران و مدیران مالی با آن درگیر بوده و از آن استفاده میکنند. اما دسته دوم اطلاعاتی است که نبودشان بهعنوان نقص اساسی درسازمان مطرح نیست و ثبت و نگهداری آن بهعنوان یک فعالیت فوق برنامه تلقی میشود.
این اطلاعات محاسباتی بوده و بر پایه اطلاعات ثبت شده در حسابداری مالی بنا میشود. این اطلاعات در حوزه حسابداري مدیریت قرارگرفته و مصرفکننده این اطلاعات مدیران و صاحبان سازمان هستند و برای برنامهریزی و شناخت نقاط ضعف و قوت سازمان به کار میرود.
هزینهها و فواید حسابداري مدیریت
اطلاعات را نیز مانند کالا میتوان خریداری کرد و به کار بست. این اطلاعات میتواند کیفیت بالا یا پایین داشته باشد، به موقع یا با تاخیر ارائه شود، مربوط یا نامربوط باشد. مانند سایر کالاها و خدمات، تهیه اطلاعات نیز همراه با هزینهها و فوایدی است. هزینه تهیه این اطلاعات در سازمانها معمولا شامل حقوق و مزایای کارکنان اداره حسابداری مدیریت، هزینه خرید و عملیات کامپیوترها و هزینه زمان صرف شده توسط استفادهکنندگان از اطلاعات برای مطالعه، درک و به کارگیری اطلاعات است؛ فواید این اطلاعات نیز شامل بهبود تصمیمگیریها، برنامهریزی اثربخشتر، کارآیی بیشتر عملیات و رهبری (کنترل) بهتر عملیات و در نهایت ایجاد صرفه و صلاح اقتصادی برای سازمان است.