مدیریت منابع انسانی
(یا به اختصار منابع انسانی) (به انگلیسی: Human resources management)، عبارت است از فرایند کار کردن با افراد، به‌طوری‌که این افراد و سازمان‌شان به توانمندی کاملی دست یابند، حتی زمانی که تغییر، نیاز به کسب مهارت‌های جدید، تقبل مسئولیت‌های جدید و شکل جدیدی از روابط را ملزم باشد. در واقع مدیریت منابع انسانی استفاده از نیروی انسانی در جهت اهداف سازمان است و شامل فعالیت‌هایی نظیر کارمندیابی و جذب، آموزش، حقوق و دستمزد و روابط سازمانی می‌شود. به عبارتی دیگر مدیریت منابع انسانی تابعی در سازمان است که عملکرد کارکنان را در خدمت‌رسانی به اهداف استراتژیک کارفرما، به حد اعلا می ساند. مدیریت منابع انسانی به دنبال یافتن چگونگی مدیریت افراد در سازمان‌ها، با تمرکز بر سیاست‌ها و سیستم‌ها می‌باشد. واحدها و بخش‌های مدیریت منابع انسانی، خصوصاً مسئول عده‌ای از فعالیت‌ها، از جمله استخدام، آموزش و توسعه، ارزیابی عملکرد و پاداش و جزا (برای مثال مدیریت سیستم حقوق و مزایا) می‌باشد. همچنین مدیریت منابع انسانی به روابط صنعتی توجه دارد، که همان تعادل در اعمال سازمانی با قوانین ناشی از بحث‌های بین کارکنان و مدیران و قوانین دولتی می‌باشد.
وظایف مدیریت منابع انسانی
- رسیدگی به دغدغه های کارکنان: بر خلاف مدیران شرکت که نظارت بر کار روزانه کارمندان را دارند، منابع انسانی با رسیدگی به نگرانی های کارمندان مانند مزایا، حقوق و دستمزد ، برنامه های بازنشستگی و رشد و توسعه آنان می تواند به بالا بردن سطح انرژی کارکنان کمک های شایانی کند. کار آنها همچنین ممکن است شامل حل و فصل اختلافات بین کارمندان یا بین کارمندان و مدیران آنها باشد.
- جذب کارمندان جدید: تیم مدیریت منابع انسانی در استخدام کارکنان با نظارت بر فرآیند استخدام (بررسی ها و مصاحبه های اولیه، آزمایش اعتیاد، سو پیشینه و غیره) به جذب افراد مناسب توسط مدیران کمک می کند.
- مدیریت فرایند جدایی کارکنان از سازمان: تیم مدیریت منابع انسانی در صورت ترک کار یا اخراج کارمندان باید مجموعه خاصی از کارها از جمله تکمیل روند قانونی ترک کار را انجام دهد. تسویه حساب نهایی کارمند، دریافت کالاها یا منابعی که در اختیار کارمند بوده است، نیز از جمله این کارها در زمان ترک کار است. البته کمک به حفظ شأن کارمند در زمان ترک کار و انجام این عملیات در کمال احترام جزو اساسی این فرآیند است.
- افزایش و حفظ انگیزه کارمندان : تیم های کارآمد HR کارمندان شرکت را ترغیب می کنند که تمام تلاش خود را برای موفقیت کلی شرکت بکنند. آنها غالباً با ایجاد محیطی مثبت و کارآمد بعلاوه طراحی سیستم های ارزیابی عملکرد سعی در بالا بردن انگیزه کارمندان می کنند. منابع انسانی این کار را با توسعه فردی کارکنان، برنامه ریزی های آموزشی، تسهیلات رفاهی و ایجاد فرهنگ مثبت و حمایتی تکمیل می کنند.
- طراحی سیستم ارزیابی عملکرد: یکی دیگر از وظایف بسیار مهم تیم منابع انسانی طراحی سیستم ارزیابی عملکرد است. سیستمی که بتواند عملکرد روزانه کارمندان را به اهداف اصلی سازمان پیوند بزند و میزان نزدیکی کارمندان به این اهداف را ارزیابی و پاداش تعریف نماید.
- برنامه ریزی ارتقا شغلی کارمندان: منابع انسانی باید کارمندانی که لازم است ارتقاء پیدا کنند را شناسایی کرده و جهت ارتقاء آنان، اقدامات لازم را انجام دهد. چرا که یکی از مهمترین دلایل ایجاد استرس در کارکنان، عدم ارتقاء است.
هر سازمانی چند بخش اساسی دارد:
- بخش منابع انسانی
- بخش بازاریابی
- بخش فروش
- بخش مالی و حسابداری
- بخش پشتیبانی
- و …
رهبران هر کدام از این بخش ها باید تغییری را برای عملکرد بهتر ایجاد کنند. و هرچه تغییرات اثرات بیشتر و بهتری بر افراد(کارمندان و مدیران) بگذارند پایه و اساس سازمان قوی تر می شود.
هدف بحث منابع انسانی این است که از کارکنان یک سازمان افرادی پرولع و پرانگیزه بسازد و از مدیران هم افرادی با عقیده و افکار جدید و توانا در استفاده از راهکارهای جدید برای بهتر پیش بردن کارها شکل دهد.
منابع انسانی مهم ترین بخش در ساختار یک سازمان است. اگر این بحث وجود نداشته باشد کسب و کار های کوچک و بزرگ سقوط کرده و از کار می ایستند.
شرح شغل مدیر منابع انسانی
- مدیریت موثر و مبتنی بر افراد.
- ارزیابی عملکرد
- گسترش مواردی که عملکرد فردی و سازمانی را ارتقا می دهد.
- افزایش نوآوری، خلاقیت و انعطاف پذیری لازم برای افزایش رقابت.
- اعمال رویکردهای جدید در طراحی فرآیند کار، برنامه ریزی، توسعه حرفه ای و تحرکات بین سازمانی.
- مدیریت پیاده سازی و ادغام فناوری از طریق بهبود کارایی، آموزش و ارتباط با کارکنان.
