مدیریت منابع انساني چیست؟
مدیریت منابع انساني یا به اختصار منابع انسانی (به انگلیسی( Human resources: management: عبارت است از فرایند کار کردن با افراد، به طوری که این افراد و سازمان‌شان به توانمندی کاملی دست یابند، حتی زمانی که تغییر، نیاز به کسب مهارت‌های جدید، تقبل مسئولیت‌های جدید و شکل جدیدی از روابط را ملزم باشد.در واقع مدیریت منابع انساني استفاده از نیروی انسانی در جهت اهداف سازمان است و شامل فعالیت‌هایی نظیر کارمندیابی و جذب، آموزش، حقوق و دستمزد و روابط سازمانی می‌شود. به عبارتی دیگر مدیریت منابع انساني تابعی در سازمان است که عملکرد کارکنان را در خدمت‌رسانی به اهداف استراتژیک کارفرما، به حد اعلاء می ساند. مدیریت منابع انسانی به دنبال یافتن چگونگی مدیریت افراد در سازمان‌ها، با تمرکز بر سیاست‌ها و سیستم‌ها می‌باشد. واحدها و بخش‌های مدیریت منابع انساني ، خصوصاً مسئول عده‌ای از فعالیتها، از جمله استخدام، آموزش و توسعه، ارزیابی عملکرد و پاداش و جزا (برای مثال مدیریت سیستم حقوق و مزایا) می‌باشد. همچنین مدیریت منابع انساني به روابط صنعتی توجه دارد، که همان تعادل در اعمال سازمانی با قوانین ناشی از بحث‌های بین کارکنان و مدیران و قوانین دولتی می‌باشد.
جهت شرکت در دوره مدیریت منابع انساني کلیک کنید
نقش واحد مدیریت منابع انساني در سازمان ها چیست؟
حفظ انگیزه
حفظ انگیزه همکاران یکی از وظایفی است که بر عهده واحد مدیریت منابع انسانی است. کسانی که در یک سازمان مشغول به کار و فعالیت هستند، به دلایل مختلف ممکن است از انگیزه‌ی کافی برای کار برخوردار نبوده یا انگیزه خود را از دست داده باشند. بسیاری از وظایف دیگری که بر عهده‌ی واحد منابع انسانی است، بر ایجاد و حفظ و افزایش و یا کاهش انگیزه اعضای سازمان تاثیر دارد. نظام پاداش و پرداخت و جبران خدمات، نظام ارزیابی توانمندی‌ها، نظام جذب، فرایند ترک سازمان، همه و همه می‌توانند انگیزه کارکنان را افزایش یا کاهش دهند. با این وجود به دلیل اهمیت بالای بحث انگیزه، عموماً در فهرست وظایف واحد منابع انسانی، حفظ انگیزه کارکنان را هم فهرست می‌کنند. برخی منابع علمی هم، ترجیح می‌دهند حفظ انگیزه را نه به عنوان یکی از وظایف بلکه به عنوان ماموریت واحد منابع انسانی مطرح کنند.
مدیریت فرایند ترک سازمان، وظیفه ای تلخ و سخت اما پراهمیت است که بر عهده واحد مدیریت منابع انسانی است. به هر حال، دیر یا زود، همکاران سازمان، به دلایل مختلف مجموعه را ترک می‌کنند. یکی ممکن است بازنشسته شود. دیگری ممکن است مهاجرت کند. یکی ممکن است فوت کند. دیگری ممکن است به دنبال شغل بهتری برود. یک نفر ممکن است اخراج شود.
جهت شرکت در دوره مدیریت منابع انساني کلیک کنید
هیچکدام از اینها رویدادهای ساده‌ای نیستند. نه برای کسی که سازمان را ترک می‌کند و دوستان و اطرافیانش و نه برای کسانی که در سازمان می‌مانند. همکار من که امروز، سیستم تسویه مالی من و جمع کردن وسایل من را از پشت میزم می‌بیند، همان لحظه خودش را در همان شرایط تصور می‌کند.در آیینه‌ی برخوردی که با من می‌شود، آینده خودش را می‌بیند و خوشحال یا ناراحت می‌شود. همکاران جوان، از برخوردی که با بازنشستگان مجموعه می‌شود، اوضاع بازنشستگی خود را لمس و حس می‌کنند.
ضمن اینکه مبلغان واقعی برند یک مجموعه، کسانی نیستند که به تازگی به آن مجموعه ملحق شده‌اند. بلکه کسانی هستند که آن مجموعه را ترک کرده‌اند. این افراد اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری و همچنین انگیزه‌ی بیشتری برای بحث در مورد گذشته دارند. اگر واحد مدیریت منابع انسانی، فرایند ترک سازمان را به خوبی مدیریت و طراحی نکند، احتمالاً سو‌گیری‌های ذهنی منفی بیشتری هم خواهند داشت.
جزییات بسیار پیچیده و تاثیرگذار زیادی در فرایند ترک سازمان وجود دارد که واحد مدیریت منابع انسانی ، موظف است به آنها توجه کرده و تا حد امکان، هزینه‌های احتمالی این رویداد را کاهش داده و منافع قابل ایجاد و ثمرات این رویداد اجتناب ناپذیر را افزایش دهد.
جهت شرکت در دوره مدیریت منابع انساني کلیک کنید
آموزش و توسعه منابع انساني
روند مستمر و مداوم تغيير و تحول در حيات اجتماعي، پيشرفت‌هاي شگرف و عميق علوم و فنون گوناگون در جامعه موجبات تحول و تغيير ساختارهاي سازماني را از اشكال سنتي به سوي ساختارهاي پيچيده‌تر و تخصصي فراهم آورده است.
در چنين وضعيتي ارتقاء ظرفيت علمي و بينش كاركنان و تشكيل سرمايه انساني متناسب با تحولات، لازمه تداوم حيات سازماني و تعامل پوياي آن با محيط دروني و بيروني است. زيرا حيات سازمان تا حدود زيادي بستگي به مهارت‌ها و آگاهي‌هاي مختلف كاركنان دارد و هرچه اين مهارت‌ها به هنگام و بهينه باشند، قابليت سازگاري سازمان با محيط متغير بيشتر مي‌شود. لذا آموزش و توسعه منابع انساني نه تنها در ايجاد دانش و مهارت‌هاي ويژه در مديران و كاركنان نقش بسزايي دارد، بلكه باعث مي‌شود كه آنان در ارتقاء سطح كارآيي و اثربخشي سازمان سهيم باشند و خود را با شرايط متغير محيطي وفق دهند. به عبارت ديگر، بحث توسعه منابع انساني مقارن و جدايي‌ناپذير از مقوله آموزش است.
جهت شرکت در دوره مدیریت منابع انساني کلیک کنید
برنامه ریزی
برنامه ریزی عبارت است از تعیین هدف یا اهداف و تصمیم گیری در مورد راه های رسیدن به آن ها. برنامه ریزی قبل از سایر وظایف مدیریتی انجام می گردد. برنامه ریزی فرآیندی برای رسیدن به اهداف است. بسته به فعالیتها، هر برنامه می تواند که بلند مدت، میان مدت یا کوتاه مدت باشد. برای مدیرانی که در جستجوی حمایت‌های بیرونی هستند، برنامه ریزی، مهمترین و کلیدی‌ترین سند برای رشد است.برنامه ریزی می تواند، نقش مهمی در کمک به جلوگیری از اشتباهات یا تشخیص فرصت های پنهان بازی کند. برنامه ریزی به پیش بینی آینده و ساختن آینده تا حدودی قابل تصور کمک می کند. ریزی به آینده می نگرد. برنامه ریزی، یک رویداد منحصربه‌فرد نیست که دارای یک ابتدا و انتهای مشخص باشد بلکه یک فرآیند مستمر و دائمی است .
تصمیم گیری
تصمیم گیری ، رکن اساسی تمام وظایف مدیریتی و در عین حال، مبنای برنامه ریزی است چرا که نمی توان گفت برنامه ای وجود دارد مگر اینکه تصمیمی اتخاذ شده باشد. به عبارت بهتر، تصمیم گیری، هسته مرکزی مدیریت است که در تمامی وظایف دیگر، نمود دارد.
