در روانشناسی، عبارت “DISC” به سیستمی اشاره دارد که برای توصیف و تحلیل رفتارها، شخصیت‌ها و سبک‌های ارتباطی افراد استفاده می‌شود. این سیستم، توسط ویلیام مولتون مارستون در دهه ۱۹۲۰ توسعه یافته است و در طول سالیان بعد به وسیلهٔ مشارکت کاربران و تحقیقات علمی گسترش یافته است.
DISC مخفف کلمات Dominance (تسلط)، Influence (تأثیرگذاری)، Steadiness (ثبات) و Conscientiousness (شفافیت) می‌باشد. هر یک از این عناصر به شیوه‌های مختلفی رفتار و برخوردهای اجتماعی را توصیف می‌کنند.
– تسلط (Dominance): اشاره به میزان قدرت‌ها و تمایل به کنترل و تسلط بر محیط است. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، معمولاً تصمیم‌گیری قاطعانه، رقابتی و مستقل را ترجیح می‌دهند.
– تأثیرگذاری (Influence): به توانایی افراد برای انتقال ایده‌ها و تاثیرگذاری بر دیگران اشاره دارد. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، معمولاً خوش‌بین، اجتماعی و انرژی‌زا هستند و به تعاملات اجتماعی و همکاری با دیگران علاقه دارند.
– ثبات (Steadiness): به پایداری و تمایل به حفظ و ترجیح روابط میان افراد اشاره دارد. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، معمولاً صبور، صمیمی و متعادل هستند و به تعاملات مؤثر و استحکام روابط اهمیت می‌دهند.
– شفافیت (Conscientiousness): به توجه به جزئیات، دقت و تمایل به رعایت قوانین و مقررات اشاره دارد. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، معمولاً دقیق، منظم و مورد اعتماد هستند و به رویکردهای سازماندهی شده و دقیق ترجیح می‌دهند.
از این سیستم در موارد مختلفی مانند تیم‌های کاری، مشاوره رهبری، مدیریت منابع انسانی و ارتباطات سازمانی استفاده می‌شود تا به فهم بهتری از شخصیت و رفتار افراد برسیم و روابط بین افراد را بهبود بخشیم.
تریف TRIEF در disc چیست و چگونه است؟
تریف (TRIEF) یک مدل رفتاری دیگر است که در سیستم DISC استفاده می‌شود. تریف، مخفف کلمات Tenacity (اصرار)، Results (نتیجه‌گیری)، Interaction (تعامل)، Efficiency (کارایی) و Formality (رسمیت) می‌باشد.
از طریق مدل تریف، رفتار و تمایلات افراد در پنج زمینه مختلف توصیف می‌شوند:
- اصرار (Tenacity): توصیفی است درباره تصمیم‌گیری و تعامل با محیط. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، ممکن است مقاومت قوی داشته باشند و تمایل داشته باشند تا با اصرار و تلاش به اهداف خود برسند.
- نتیجه‌گیری (Results): توصیفی است درباره تمرکز افراد بر نتیجه‌ها و اهداف. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، ممکن است به دنبال انجام کارهایی باشند که به نتایج قابل مشاهده منجر شود و به دستیابی به اهداف خود علاقه‌مند باشند.
- تعامل (Interaction): توصیفی است درباره تمایلات اجتماعی و تعاملی افراد. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، ممکن است به تعاملات اجتماعی، روابط بین فردی و همکاری با دیگران علاقه‌مند باشند.
- کارآیی (Efficiency): توصیفی است درباره تمایلات افراد به بهره‌وری و بهینه‌سازی. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، ممکن است به تنظیم و مدیریت زمان، اهمیت دهند و به دنبال انجام کارها به صورت سریع و کارآمد باشند.
- رسمیت (Formality): توصیفی است درباره سبک‌ها و نحوه برخورد افراد با محیط اطراف. افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، ممکن است به رعایت قوانین و ضوابط، رسمیت و حفظ نظم و انضباط علاقه‌مند باشند.
مدل تریف به عنوان یک الحاقی به سیستم DISC استفاده می‌شود تا ابعاد دیگری از رفتار و شخصیت را مورد بررسی قرار دهد و تحلیل‌های جامع‌تری ارائه دهد. این مدل می‌تواند در مواردی که نیاز به نقدینگی بیشتری از رفتارها و تمایلات افراد وجود دارد، مفید باشد.
نقاط قوت شخصیت شناسی دیسک
شخصیت‌شناسی DISC دارای برخی از نقاط قوت زیر است:
- سادگی و سهولت: یکی از مزیت‌های بزرگ شخصیت‌شناسی DISC، سادگی و قابلیت استفاده آسان آن است. این مدل، با استفاده از چهار عامل اصلی (تسلط، تأثیرگذاری، ثبات و شفافیت)، توصیف و تحلیل رفتارها و سبک‌های ارتباطی افراد را به طور ساده و قابل فهمی ارائه می‌دهد.
- قابلیت تطبیق و انعطاف‌پذیری: مدل DISC امکان توصیف و تحلیل شخصیت‌ها در موقعیت‌های مختلف را فراهم می‌کند. افراد با استفاده از این مدل، می‌توانند شیوه‌های ارتباطی و رفتاری خود را در موقعیت‌های مختلف بهبود بخشند و با انعطاف و تطبیق بهتری به محیط اطراف و فردی که با آنها در تعامل هستند، واکنش نشان دهند.
- فهم عمیق تر از خود و دیگران: با استفاده از شخصیت‌شناسی DISC، افراد می‌توانند به صورت عمیق‌تری درک کنند که چگونه رفتارها، تمایلات و مشخصه‌های شخصیتی خود و دیگران بر تعاملات و روابط اثر می‌گذارند. این افزایش آگاهی، قدرت بیشتری در مدیریت خود و بهبود ارتباطات اجتماعی و حرفه‌ای را فراهم می‌کند.
- بهبود روابط فردی و تیمی: با شناخت و فهم بهتر از سبک‌های رفتاری و شخصیتی افراد در یک تیم یا سازمان، امکان ایجاد هماهنگی و همکاری بهتر بین اعضا وجود دارد. با استفاده از شخصیت‌شناسی DISC ، می‌توان در کسب و کار، رهبری و مدیریت منابع انسانی از این اطلاعات بهره‌برداری کرد و روابط بهتری را برقرار نمود.
- ارزیابی و توسعه فردی: از طریق استفاده از شخصیت‌شناسی DISC، فرد می‌تواند نقاط قوت و ضعف شخصیتی خود را شناسایی کرده و بر اساس آن به بهبود شخصیت و مهارت‌های خود بپردازد. همچنین، این مدل می‌تواند ابزاری مؤثر برای ارزیابی عملکرد و پیشرفت فردی در سازمان‌ها و ساختارهای حرفه‌ای باشد.
به طور کلی، شخصیت‌شناسی DISC به افراد کمک می‌کند تا درک بهتری از خود و دیگران داشته باشند و در ارتباطات خود بهبود و بهره‌وری بیشتری را تجربه کنند.
نقاط ضعف شخصیت شناسی دیسک
شخصیت‌شناسی DISC هرچند دارای مزایا و کاربردهای متعددی است، اما نیز دارای برخی نقاط ضعف است.
در زیر به برخی از این نقاط ضعف اشاره می‌کنم:
- سطح بالا: شخصیت‌شناسی DISC فقط یک مدل سطحی از رفتارها و تمایلات فردی است و نمی‌تواند تمام وجه‌های شخصیت فرد را در بر بگیرد. این مدل تنها برخی از عوامل رفتاری را بررسی می‌کند و جنبه‌های عمیق‌تر و پیچیده‌تر شخصیت را نمی‌تواند درک کند.
- نباید برچسب‌زنی: یکی از نقاط ضعف شخصیت‌شناسی DISC، این است که ممکن است به برچسب‌زنی و ساده‌سازی بیش از حد رفتارها و شخصیت‌ها منجر شود. این مدل تمایل دارد فرد را در یکی از چهار دسته تقسیم کند و این می‌تواند به فهم ناقصی از تنوع شخصیتی و تفاوت‌های فردی منجر شود.
- تغییر پذیری شخصیت: شخصیت‌ها پویا و تغییر پذیر هستند و ممکن است در موقعیت‌ها و زمان‌های مختلف تغییر کنند. شخصیت‌شناسی DISC تمایل دارد به یک برچسب ثابت برای فرد نگاه کند، در حالی که شخصیت فرد ممکن است در طول زمان تغییر کند و به تناسب با شرایط و محیط تطابق یابد.
- نیاز به توجه به عوامل دیگر: شخصیت‌شناسی DISC فقط بر رفتارها و تمایلات فرد تمرکز می‌کند و عوامل دیگری مانند تجربه‌های زندگی، مقامات فردی، اعتقادات و ارزش‌ها را در نظر نمی‌گیرد. این موارد نیز می‌توانند بر رفتار و شخصیت فرد تأثیر بگذارند و درک کامل از شخصیت فرد را به‌همراه داشته باشند.
- بعد روانشناختی کم: شخصیت‌شناسی DISC بر رفتارها و تمایلات ظاهری تمرکز دارد و توجه کمتری به عوامل روانشناختی مثل احساسات، نیازها، اعتقادات و تفکرات عمیق فرد دارد. برای درک کامل از شخصیت فرد، نیاز به توجه به این بعدهای روانشناختی بیشتر است.
مهم است که هنگام استفاده از شخصیت‌شناسی DISC این نقاط ضعف را در نظر بگیرید و آن را به عنوان یک ابزار کمکی درک و ارتقاء روابط انسانی مورد استفاده قرار دهید، نه به عنوان یک مجموعه محدود که تمام جوانب شخصیت را به خوبی پوشش می‌دهد.
4 تیپ شخصیتی اصلی در تست دیسک
در تست شخصیتی DISC، چهار تیپ اصلی شخصیتی به عنوان نتیجه آزمون معرفی می‌شوند. این چهار تیپ شخصیتی عبارتند از:
- تیپ Dominance (تسلط): افرادی که در این تیپ قرار می‌گیرند، معمولاً خوش‌حالترین هنگامی هستند که در محیطی رقابتی و قدرت‌بخش فعالیت می‌کنند. آنها ممکن است خودمانی، مصمم، مدیریت‌کننده و تصمیم‌گیر باشند. آنها به تعیین هدف‌ها و رسیدن به آنها علاقه دارند و در مواجهه با چالش‌ها و مسائل مختلف، معمولاً به راحتی اقدام به عمل می‌کنند.
- تیپ Influence (تأثیرگذاری): افرادی که در این تیپ قرار می‌گیرند، معمولاً خوش‌حالترین هنگامی هستند که در معرض تعاملات اجتماعی و گفتگوهای متنوع هستند. آنها ممکن است خوش‌رو، قابل‌اعتماد، دوست‌داشتنی و تحرک‌زده باشند. آنها به برقراری روابط اجتماعی، تاثیرگذاری بر دیگران و ایجاد هماهنگی علاقه دارند و در تعامل با دیگران، معمولاً پرانرژی و مسئولیت‌پذیر هستند.
- تیپ Steadiness (ثبات): افرادی که در این تیپ قرار می‌گیرند، معمولاً خوش‌حالترین هنگامی هستند که در محیطی پایدار و متعادل فعالیت می‌کنند. آنها ممکن است صبور، همدل، متعادل و کارمند باشند. آنها به حفظ تعادل و آرامش در محیط اطراف علاقه دارند و در برابر تغییرات و تنش‌ها، معمولاً آرام و پایدار باقی می‌مانند.
- تیپ Conscientiousness (شفافیت): افرادی که در این تیپ قرار می‌گیرند، معمولاً خوش‌حالترین هنگامی هستند که در محیطی دقت و دقت بالا فعالیت می‌کنند. آنها ممکن است منظم، دقیق، مرتب‌کار و خلاق باشند. آنها به تحلیل و بررسی دقیق مسائل و تمرکز بر جزئیات علاقه دارند و در اجرای وظایف و پروژه‌ها، معمولاً دقیق و مسئولیت‌پذیر هستند.
این چهار تیپ شخصیتی اصلی در شخصیت‌شناسی DISC هستند و هر کدام نشان‌دهنده ویژگی‌های مختلفی از شخصیت فرد هستند.
