مطمئنا هر انسانی نیاز به شناخت خود دارد تا بتواند مهارت های فردی خود را تقویت کرده و در مسیر آرزوهایش قدم بردارد. به نظر من توسعه فردی (Personal Development) باید از همان دوران کودکی به فرزندان آموزش داده شود و کمک کنیم تا کودکان در جهت توسعه فردی تلاش کنند. زمانی که افراد بتوانند به خودشناسی برسند، می توانند در بسیاری از زمینه های زندگی خود موفق شوند. با ما باشید تا بتوانید به توسعه فردی برسید! در ادامه این متن خواهیم گفت توسعه فردی چیست و تمامی موارد مهم درباره توسعه فردی و نحوه تقویت مهارت های توسعه فردی را توضیح می دهیم.
توسعه فردی به چه معناست؟
معنی توسعه فردی تقریبا مشخص است، به طور خلاصه می توان گفت توسعه فردی یعنی توسعه شخصیت خود. اما برای اینکه دقیقتر بگوییم توسعه فردی چیست لازم است زمینه ها و ابعاد توسعه فردی را مشخص کنیم و بدانیم مهارت های توسعه فردی کدامند. به بیان ساده توسعه به مجموعه ای از فعالیت هایی که هر شخص برای رسیدن به خودشناسی دقیق و اساسی، رسیدن به آرزوها، تعالی روح و به طور کلی بهبود جایگاه اجتماعی خود انجام می دهد، توسعه فردی گفته می شود. علاوه بر بهبود جایگاه اجتماعی، توسعه فردی به مدیریت بهتر زمان، رسیدن به ثروت، رسیدن به اهداف و به طور کلی تعالی شخصیت منجر می شود.
به عبارت دیگر توسعه فردی به فرایندی اشاره دارد که هدف آن افزایش دانش، مهارت ها و کیفیت زندگی فرد است. این فرآیند شامل یادگیری مداوم، شرکت در ورکشاپ ها، مشارکت اجتماعی، مشاوره و … است که در ادامه کامل توضیح می دهیم. از طریق این فعالیت ها، افراد می توانند به رشد شخصی،ارتقاء توانایی ها و بهبود عملکرد خود برسند.
چرا توسعه فردی مهم است؟
چه کسی وجود دارد که تمایل به رشد شخصیت خود و رسیدن به آرزوها نداشته باشد؟ توسعه فردی در اصل پلی برای رسیدن به آرزوها می باشد. از آنجایی که انسان ها همواره تمایل به کمال و موفقیت دارند، توسعه فردی بهترین روش برای رسیدن به این کمال طلبی است. با توسعه فردی شما از یک زندگی معمولی به یک زندگی متعالی خواهید رسید. مهمترین نتیجه توسعه فردی که دلیل اهمیت آن را چند برابر می کند، خود شناسی می باشد. همه افراد می توانند به راحتی در جهت توسعه فردی گام بردارند و با انجام تکنیک هایی به مرحله شناخت خود برسند. از نتایج مهم دیگر برای توسعه فردی می توان به موارد زیر اشاره کرد که موجب افزایش اهمیت توسعه فردی می شوند :
- بهبود عملکرد در تمامی زمینه های زندگی
- مقابله با چالش ها در هر مرحله
- افزایش رضایت و خوشبختی
- رشد شخصی و حرفه ای
- مساعدت برای افراد در اجتماع
- بهبود مهارت های ارتباطی
- برقراری تعادل در کار و زندگی
- احساس موفقیت و اعتماد به نفس
توسعه فردی شامل چه مواردی است (زمینه های توسعه فردی)
توسعه فردی بر برخی موارد تمرکز بیشتری دارد و در جهت بهبود عملکرد و همچنین رشد این ابعاد تلاش می کند. در ادامه زمینه های توسعه فردی را ارائه می دهیم تا متوجه شوید که توسعه فردی بیشتر بر کدام جنبه های زندگی و فردی تاثیر گذار است:
| ذهنی | عاطفی |
| معنوی | اجتماعی |
| جسمانی | – |
برای درک بهتر زمینه های توسعه فردی لازم دانستیم برای این زمینه ها توضیح مختصری ارائه دهیم. با کمک این مطلب شما متوجه خواهید شد که هر یک از ابعاد توسعه فردی در چه زمینه ای می باشند.
ذهنی : تمامی اعمالی که به رشد ذهن و همچنین بهبود یادگیری کمک زیادی می کنند، در بعد ذهنی قرار می گیرند. بهبود یادگیری و عملکرد بهتر ذهن در جنبه های زیادی از زندگی کمک کننده بوده و می تواند موجب موفقیت شود. شما با کمک تکنیک های توسعه فردی موجب بهبود عملکرد مغز خود می شوید. این کار معمولا با مطالعه زیاد اتفاق می افتد.
عاطفی : همانطور که از نام این بعد توسعه فردی پیداست، بعد عاطفی به بهبود نحوه مدیریت احساسات و همچنین مدیریت روابط در زندگی و محیط کاری می پردازد. بعد عاطفی یکی از موارد مهم در زمینه های توسعه فردی می باشد. توجه کنید که شادتر بودن در روابط می تواند موجب بهبود زندگی و کسب آرامش شود.
معنوی : معنویت به معنای ارتباط روح با خداوند متعال و همچنین رشد فردی و افزایش صلح در جهان می باشد. از آنجایی که توسعه فردی موجب خودشناسی می شود، شما با توسعه فردی به شناخت بیشتر نسبت به خدا و همچنین افزایش ایمان به خدا نیز می رسید. همچنین افرادی که با خدا رابطه خوبی داشته باشند، تلاش بیشتری در باب ایجاد صلح در جهان می کنند.
اجتماعی : حضور در اجتماع و بهبود جایگاه اجتماعی، مسئله جدانشدنی از زندگی افراد است. با کمک توسعه فردی افراد می توانند مهارت های اجتماعی خود را تقویت کرده و جایگاه اجتماعی خود را به بالاترین درجه برسانند و همچنین حضور موثری در جامعه داشته باشند. به طور مثال افرادی که در محیط کاری خود به مدیر یا حتی کارمند موفقی تبدیل شده اند، در جهت توسعه فردی تلاش های موثری داشته اند.
جسمانی : برخی عادت های جسمانی هستند که به زندگی بهتر و سالم تر منجر می شوند. مثلا سحر خیزی، نوشیدن مقدار کافی آب، خوردن غذاهای سالم و .. مواردی هستند که لازمه داشتن جسم سالم می باشند. این موارد در توسعه فردی در نظر گرفته شده و به افراد توصیه می شوند تا بتوانند در جهت بعد جسمانی و سلامت جسمانی نیز موفق باشند.
چک لیست توسعه فردی
چک لیست توسعه فردی به وظایفی گفته می شود که لازم است انجام دهید تا به توسعه فردی عمل کرده باشید. بهتر است تمام مراحل چک لیست توسعه فردی را به ترتیب انجام دهید تا در سریع ترین زمان به خودشناسی رسیده و به اهداف و آرزوهای خود نزدیک تر باشید. با کمک این چک لیست که در ادامه توضیح می دهیم تنها با 12 ماه توسعه فردی می توان به صورت اصولی و صحیح به خودشناسی و همچنین اهداف خود رسید. این شما و این هم چک لیست توسعه فردی :
1. تلاش برای رشد پتانسیل انسانی
پتانسیل انسانی به مجموعه ای از توانایی های افراد برای یادگیری برخی موارد مهم در زندگی و همچنین مدیریت مسائل زندگی گفته می شود. افراد از طریق رشد پتانسیل انسانی می توانند امور لازم برای زندگی را به خوبی بیاموزند و در زندگی خود به کار ببرند. رشد پتانسیل انسانی اولین قدم برای توسعه فردی می باشد. برای رشد پتانسیل انسانی می توانید از طریق تمرکز بر نقاط قوت و ضعف اقدام نمایید. رشد پانسیل انسانی به طور کلی موجب پیشرفت فرد در تمام جنبه های زندگی و خوشبخت تر شدن او می شود. مدیریت سبک های زندگی، توسعه مهارت ها و همچنین ورود به مسیر های آگاهی از نتایج رشد پتانسیل انسانی در جهت توسعه فردی می باشند.
2. ایجاد دگرگونی در رفتار
همه ما رفتارهای خوب و بد زیادی داریم. برخی از این رفتارها لایق تشویق و برخی نیز آزاردهنده هستند. در ماه دوم از توسعه فردی لازم است دگرگونی در الگوی رفتاری خود ایجاد کنیم. در این مورد بهتر است رفتارهای خوب را توسعه و تقویت نموده و به ترک رفتارهای بد و آزاد دهنده بپردازیم. مطمئنا این تغییر رفتارها یکی از اقدام های مهم توسعه فردی می باشند. توجه کنید که برای ماندگار شدن تغییر لازم است مدت زمانی حدودا 40 الی 66 روزه این رفتارها و عادات را تکرار نمایید.
3. رشد دادن با توجه به شخصیت
در گام سوم از توسعه فردی لازم است بعدها و ویژگی های شخصیتی خود را بشناسید تا بتوانید با توجه به شخصیت خاص خودتان، اعمال لازم برای توسعه فردی را در پیش بگیرید. توجه کنید که قرار نیست همه اقدامات توسعه فردی برای همگان مناسب باشد و این اقدامات با توجه به هر شخصیتی متفاوت می شود. هر فردی الگوهای شخصیتی متفاوتی دارد و ممکن است یکی از راهکارها برای توسعه فردی بیشتر با این ابعاد شخصیتی او سازگار بوده و پاسخگو باشد.
4. تصور رویاها در ذهن
حال به مرحله چهارم از توسعه فردی می رسیم. مرحله ای که شما لازم است رویاهایتان را در ذهن و خیالتان پرورش و بسط دهید. نکته جالب اینکه این کار موجب نزدیکتر شدن به آرزو ها نیز می شود. توجه کنید که در ماه چهارم از مراحل توسعه فردی 12 ماهه لازم است برای آینده خود چشم اندازی در نظر گرفته تا در مسیر توسعه فردی برای رسیدن به این اهداف و چشم انداز تلاش نمایید.
5. تعیین اهداف ذهنی
بعد از تصور آرزو ها و چشم انداز آینده در ذهن، نوبت به تعیین اهداف برای رسیدن به این آرزوها و چشم انداز می شود. شما لازم است اهداف لازم در مسیر رسیدن به آرزو های خود را تعیین نمایید. این تعیین نمودن اهداف موجب می شود که شما مراحل لازم برای تیک خوردن اهداف را انجام داده و به ترتیب اهداف خود را پیش ببرید. توجه کنید که اهداف نباید خیلی ساده، خیلی سخت و به علاوه دست نیافتنی باشند.
6. تمرکز بر مسائل مهم
اکنون که اهداف را تعیین نمودید لازم است عنوان کنیم که شما قرار نیست بر تمام مسائل و رسیدن به تمام اهداف به طور همزمان تمرکز نمایید. این کار نتیجه ای جز خستگی و ترک توسعه فردی نخواهد داشت و به این ترتیب لازم است ابتدا بر مسائل مهم تر تمرکز کرده و سعی در مدیریت مسائل مهم زندگی را داشته باشید.
7. اولویت بندی هدف های زندگی
مطئنا تا ماه هفتم از توسعه فردی شما اهداف خود را تعیین نموده اید. در این مرحله لازم است علاوه بر در نظر داشتن مراحل قبلی، این هدف ها را اولویت بندی نمایید. در بدو امر لازم است برای رسیدن به هدفی تلاش نمایید که مهم تر است و باید زودتر به این هدف برسید. شما می توانید با اولیت بندی به ترتیب به تمام هدف های خود برسید. البته در این مسیر مثبت نگری را فراموش نکنید!
8. جستجو و یادگیری روش های تمرین مهارت ها
مرحله بعدی که از اهمیت بالایی نیزبرخوردار است و گام مهمی در رسیدن به اهداف می باشد، تمرین مهارت ها است. مطئنا اهداف ما مراحلی دارند و شما لازم است در صورت امکان برخی از این مراحل و اعمال را تکرار کرده و با تکرار مستمر خود را به هدف موردنظر نزدیکتر نمایید. فرض کنید هدف شما یادگیری یکی از مهارت های کامپیوتری می باشد. در این مسیر شما لازم است روش تمرین را یاد گرفته و چندین بار تکرار و تمرین داشته باشید تا به هدف موردنظر که یادگیری این مهارت کامپیوتری است، برسید.
9. شناخت و بررسی فرصت ها و موانع
در راه رسیدن به هر هدفی، فرصت هایی وجود دارند که موجب می شوند شما سریعتر به هدف موردنظر برسید. در مقابل نیز نمی توان از موانع موجود در راه رسیدن به هدف ها چشم پوشی کرد. شما در ماه نهم از رسیدن به اهداف لازم است فرصت ها و همچنین موانع موجود را شناسایی نمایید تا بتوانید از فرصت ها نهایت استفاده را برده و همچنین موانع را از سر راه رسیدن به اهداف بردارید.
10. بهبود و توسعه شخصیت
در این مسیر لازم است هر فکری که در جهت توسعه شخصیت و بهبود خصوصیات اخلاقی به ذهنتان می رسد را عملی نمایید. این مراحلی که در بالا عنوان نمودیم خود به بهبود و توسعه شخصیت کمک زیادی می کنند و شما نیز لازم است در این مرحله به بهبود شخصیت خود بپردازید و با برنامه ریزی موثر شخصیت خود را به مرحله والایی برسانید. در این مسیر می توانید از کتاب ها و دوره های مربوط به توسعه شخصیت استفاده کنید.
11. دریافت کمک از افراد مطمئن و آگاه
معمولا افراد با کمک دوستان معتمد خود می توانند در مسیر رسیدن به اهداف موفق تر عمل نمایند. از این رو شما نیز بهتر است در این مرحله از توسعه فردی، افراد معتمد، آگاه و یاری گر اطراف خود را در نظر گرفته و در مسیر رسیدن به اهداف از آنان کمک بگیرید. لازم به ذکر است که شما می توانید در طول این 12 ماه از این افراد کمک بگیرید ولی در این مرحله به دلیل کم شدن انرژی خودتان بیشتر نیاز به افراد پشتیبان دارید.
12. بررسی میزان موفقیت
این مرحله همان مرحله ای است که ثمره تلاش هایتان را می بینید. درآخرین مورد از چک لیست توسعه فردی لازم است در ذهن خودتان بررسی کرده و میزان موفقیت را سنجش نموده و همچنین تعداد اهدافی که به نتیجه رسیده اند و عملی شده اند را شناسایی نمایید. به نطر من این مرحله در صورتی لذت بخش خواهد بود که تمام مراحل قبل به خوبی انجام شده و از هیچ تلاشی فروگذار نکرده باشید.
چگونه مهارت های توسعه فردی خود را بهبود بخشیم؟
در صورتی که مراحل بالا را انجام دهیم، به توسعه فردی پرداخته ایم و همچنین به خود شناسی و اهداف خود می رسیم. برای اینکه به درستی و بدون مشکل به نتایج توسعه فردی که همان شادی، خوشحالی، خوشبختی و رسیدن به اهداف و آرزو ها می باشد، برسیم لازم است مهارت های توسعه فردی خود را بهبود بخشیم. برای این منظور باید برخی اعمال را سرلوحه این مراحل بالا و کارهایمان قرار دهیم که این اعمال را در لیست زیر عنوان می کنیم:
- آموزش و یادگیری مداوم
- برنامه ریزی اصولی و عمل به آن
- تمرین و تکرار
- انتقاد پذیر بودن و استفاده از انتقادها در جهت مثبت
- مدیریت زمان
- توانایی ایجاد تعادل بین کار و زندگی
- مشارکت در فعالیت های اجتماعی
- غلبه بر ترس و استرس
- مطالعه کتاب
- شرکت در ورکشاپ ها و وبینارها
- درخواست بازخورد از اطرافیان درباره تغییر رفتار خود
- پذیرش شرایط شخصی و توجه به آن ها
- نادیده نگرفتن خود
- مراقبت جسمانی از خود
- سرمایه گذاری (در صورت نیاز به سرمایه)
- پذیرش شکست ها در هر زمان
- ایجاد تعادل در تمام امور زندگی
- گسترش روابط اجتماعی
- مدیتیشن و مثبت نگری
- شناخت افراد موفق در رابطه با موضوع هدف
- در نظر گرفتن یک مشاور یا مربی در جهت اهداف
- قبول نقاط قوت و ضعف خود
- تلاش برای تقویت نقاط قوت و تضعیف نقاط ضعف
- تقویت مهارت شنیداری
- پذیرش تغییرات
- شکرگزاری
