همانطور که می دانیم هر انسانی ویژگی های فکری منحصر به فردی دارد و این ویژگی ها مختص شخص خودش می باشد. علاوه بر ویژگی های فکری، ویژگی های رفتاری و احساسی نیز دو نوع از ویژگی های شخصی هستند که خاص هر کس می باشند. همه افراد هم ویژگی های مثبت و هم ویژ گی های منفی دارند البته عوامل زیادی هستند که موجب شکل گیری خصوصیات اخلاقی شده اند. با در نظر گرفتن این توضیح به ادامه متن رجوع می کنیم تا علاوه بر آشنایی کامل با تعریف و معنی خصوصیات اخلاقی، برخی خصوصات اخلاقی بد و خصوصیات اخلاقی خوب را بشناسیم.

تعریف خصوصیات اخلاقی

همانطور که در بالا اشاره شد هر کس ویژگی های فکری، احساسی و رفتاری خاص خود را دارد. به مجموعه همه این ویژگی های انسانی، خصوصیات اخلاقی گفته می شود. توجه می کنیم که هر انسانی هم خصوصیات اخلاقی خوب و هم خصوصیات اخلاقی بد دارد. در کل خصوصیات اخلاقی، تعریف کننده هر فرد است.

لازم است بدانیم که خصوصیات اخلاقی رابطه تنگاتنگی با ویژگی های شخصیتی دارند و به عبارت دیگر خصوصیات اخلاقی نشات گرفته از ویژگی های شخصیتی می باشند. به طور مثال یک نفر ویژگی شخصیتی مهربانی دارد و از این رو برخی خصوصیات اخلاقی که به مهربانی مرتبط می شوند، به این افراد ربط داده می شود و معمولا در این فرد مشاهده می شوند.

در دیکشنری لغات فارسی نیز خصوصیات اخلاقی به معنی طبیعت ویژه یا همان ذات ویژه هر کسی است. همانطور که می دانیم هر فردی از دو بعد روحی و جسمانی تشکیل شده است. بعد روحی مهمترین بعد است که به جسم نیز جان می بخشد. از این رو می توان گفت خصوصیات اخلاقی در واقع جوهر روح انسان است. برخی خصوصیات اخلاقی را در زیر آورده ایم.

مسئولیت پذیر بودن
صداقت داشتن
خجالتی بودن
حسود بودن
کینه توزی
با ادبی
بی احساسی

عوامل تاثیرگذار بر خصوصیات اخلاقی

همانطور که می دانیم بخشی از شخصیت ما از طریق خانواده و بخشی از آن از طریق حضور در اجتماع شکل می گیرد. همچنین علاوه بر این موارد برخی تلاش های شخصی و عوامل تاثیر گذار دیگری می توانند در ارتقا یا تنزل شخصیت نیز موثر باشند. حال می خواهیم عوامل تاثیرگذار بر خصوصیات اخلاقی را بیان کرده و هر کدام را به طور خلاصه توضیح دهیم تا با این عوامل موثر بر خصوصیات اخلاقی بیشتر آشنا شوید.

عوامل روانشناختی: مواردی مانند احساسات، عقده ها، گرایش های ذهنی و موارد دیگر شبیه به این در دسته عوامل روانشناختی تاثیر گذار بر خصوصیات اخلاقی قرار می گیرند. این عوامل موجب شکل گرفتن برخی خصوصیات اخلاقی می گردند و به همین دلیل به عنوان عوامل روانشناختی موثر بر خصوصیات اخلاقی در نظر گرفته می شوند. به طور مثال افرادی که برخی عقده ها را پشت سر گذاشته اند، زود نارحت می شوند، ثبات رفتاری ندارند، مدام به دنبال تایید شدن از سمت افراد دیگر هستند و ویژگی های رفتاری این چنینی دارند.
عوامل بیولوژیکی: همانطور که می دانیم قبل از هر کس و هر چیزی، پدر و مادر موجب شکل گیری طیف گسترده ای از خصوصیات اخلاقی ما می گردند. از این رو عوامل بیولوژیکی که شامل عوامل ژنتیکی می باشد، یکی از موارد موثر بر تشکیل خصوصیات اخلاقی می باشد. مثلا اگر پدر و مادر افرادی خوش انرژی باشند و اخلاق مدارانه رفتار نمایند، فرزندان نیز با الگوگیری از والدین همین رفتار ها را در شخصیت خود خواهند داشت.
عوامل خانوادگی: علاوه بر پدر و مادر، بقیه اعضای خانواده و فامیل نیز موجب تشکیل یا تغییر برخی خصوصیات اخلاقی می گردند. در صورتی که تعداد زیادی از اعضای خانواده دارای خصوصیات اخلاقی خوب و مثبت باشند، موجب می شود افراد دیگر خانواده نیز یاد گرفته و این خصوصیات در آن ها نیز شکل بگیرد یا تقویت شود. این موضوع به ویژه در دوران کودکی که زمان شکل گیری خصوصیات اخلاقی است، به وضوح اتفاق می افتد. به این ترتیب که فرزندان معمولا تقلید کننده همه نوع رفتار و سخن هستند و زمانی که یک ویژگی شخصیتی در افراد دیگر خانواده ببینند، فورا یاد می گیرند.
عوامل فرهنگی: عواملی مانند فرهنگ خانواده، فرهنگ محله زندگی، فرهنگ شهر و فرهنگ کشور یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار است که موجب شکل گیری خصوصیات اخلاقی افراد می گردد. از این رو این موضوع که در کدام شهر یا کشور زندگی می کنیم، با اهمیت است. به این معنی که اگردر یک کشور یا شهری زندگی کنیم که فرهنگ مردمان آن منطقه در سطح بالایی باشد، مطمئنا روی خصوصیات اخلاقی خودمان و فرزندانمان تاثیر گذار خواهد بود. از طرفی دیگر زندگی در یک شهر یا کشور که دچار فقر فرهنگی می باشد، اثرات سوئی روی شخصیت افراد ساکن در آن خواهد گذاشت.
عوامل فیزیکی: برخی ویژگی های جسمی نیز بر خصوصیات اخلاقی مؤثر می باشند. به طور مثال عواملی مانند وزن و قد فرد، ظاهر و تیپ از عواملی هستند که هم بر خصوصیات اخلاقی خود فرد و هم رفتار افرادی که با او در ارتباط هستند، تاثیر گذار می باشند. یکی دیگر از مواردی که در این دسته بندی قرار می گیرد این مورد است که ممکن است افراد به دلیل عدم رضایت از ویژگی های فیزیکی خود دچار ناراحتی شوند و روی رفتار آن ها تاثیر بگذارد.
عوامل اجتماعی: نقش فرد در جامعه نیز هم موجب تشکیل یا تغییر برخی خصوصیات اخلاقی می شود و هم موجب نحوه رفتار مردم با خود او می شود. بنابراین یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر خصوصیات اخلاقی، عوامل اجتماعی و جایگاه فرد در جامعه می باشد. به علاوه بهتر است از ابتدای کودکی در جامعه ای رشد کنیم که از لحاظ فرهنگی و همچنین خصوصیات اخلاقی افراد آن در سطح بالایی جای گرفته باشد تا تاثیر خوبی بر خصوصیات اخلاقی ما بگذارد.

لیست خصوصیات اخلاقی خوب

همانطور که گفتیم افراد دارای خصوصیات اخلاقی خوب و بد هستند. در این قسمت از متن قرار است، خصوصیات اخلاقی خوب را لیست کنیم تا این خصویات خوب را بهتر بشناسید. شناخت خصوصیات خوب کمک می کند تلاش خود را بیشتر کنیم و این خصوصیات اخلاقی را در خود تقویت نماییم. واضح است که افرادی که خصوصیات اخلاقی خوب بیشتری نسبت به خصوصیات اخلاقی بد دارند، در نظر افراد دیگر دوست داشتنی تر می باشند.

عادل	همدل	صادق	پایبند به ارزش های اخلاقی	با انگیزه
یک رو	پرتلاش	میانه رو	با اعتماد به نفس	خلاق
مصمم	مهربان	مهمان نواز	کاریزماتیک	صلح جو
سخاوتمند	ناجی	نکته سنج	خوش صحبت	اندیشمند
رهبر	پرستار خوب	قانع	منعطف	قاطع
خونسرد	خوشحال	زرنگ	با تجربه	فروتن
با وجدان	پویا	نیرومند	آسان گیر	بخشنده
کاردان	با طراوت	امین	با ایمان	مهیج
مسئولیت پذیر	مستقل	مثبت نگر	خردمند	متخصص و فنی
با فرهنگ	آموزگار	دست و دل باز	خوش پوش	خوش برخورد
قابل اعتماد	با متانت	بی ریا	شکرگزار	توجه به خود
ریسک پذیر	روشن فکر	خوش سفر	با اصالت	دقیق
مشوق	باوقار	پیشگام	سازگار	امیدوار
با انضباط	با پشتکار	با انصاف	وظیفه شناس	قوی
رازدار	پذیرش گر	خوش حساب	عاشق پیشرفت	پرانرژی
باوفا	دلسوز	منصف	شنونده خوب	با محبت
با احترام	وقت شناس	محافظه کار	خوش رو	با ملاحظه
با اراده	قدرشناس	توجه به آراسته بودن	مذاکره گر	علاقه مند به تفریح
سخنور	انرژی دهنده	طبیعت دوست	حیوان دوست

لیست خصوصیات اخلاقی بد

علاوه بر خصوصیات اخلاقی خوب، هر فردی برخی خصوصیات اخلاقی بد دارد. خصوصیات اخلاقی بد نیز بخشی از شخصیت افراد هستند و این موضوع به هیچ وجه قابل کتمان نمی باشد. تعداد زیادی از خصوصیات اخلاقی بد را می توانیم از بین ببریم و در عین حال برخی از آن ها با شخصی ما عجین شده و به سختی قابل درمان است. در ادامه لیست خصوصیات اخلاقی بد را آماده کرده ایم و پیشنهاد می کنیم این لیست را بخوانید تا اگر خصوصیت بدی دارید، برای رفع آن تمام تلاش خود را بکنید.

نگران	لوس	عبوس	کینه ای	پرخاشگر	خیالباف
زودرنج	دروغگو	خودخواه	فریبکار	بی احساس	حریص
نا مرتب	بی توجه به نظافت	سبک سر	اهل قمار	علاقه بیش از حد به کار	مادی گرا
وابسته	سردمزاج	خود شیفته	حق به جانب	منکر اشتباه	عدم پذیرش تغییر
سخت گیر	ساده لوح	شکاک	لاف زن	حراف	دل سرد و نا امید
بیخیال	بی دقت	افراطی	ایرادگیر	دیکتاتور	متکبر
رک	جنگجو	خجالتی	نادان	پرخور	غارتگر
مردد	شرور	افسرده	منفور	بی مهارت	قضاوت گر
حسود	بخیل	بی شعور	گیج	بی وفا	سرزنش گر
بدبین	خود پسند	عصبی	انتقام جو	بدخلق	سواستفاده گر
ولخرج	بی ملاحظه	شاکی	پررو	تک بعدی

سخن پایانی

در این مقاله به این موضوع پرداختیم که خصوصیات اخلاقی یعنی چه و چه عواملی بر صفات اخلاقی افراد تاثیر می گذارد. اگر بخواهیم خصوصیات اخلاقی را در یک خط تعریف کنیم باید بگوییم خصوصیات اخلاقی عبارت است از مجموعه‌ ای از ارزش‌ ها و رفتار هایی که تعیین‌ کننده نحوه رفتار فرد با دیگران و خودش است. نظر شما در مورد تفاوت خصوصیات اخلاقی افراد مختلف چیست؟

مقاله پیشنهادی: چگونه برای خود شخصیت خوب بسازیم