تعریف افت تحصیلی
وقتی صحبت از افت تحصیلی می شود منظور تکرار پایه تحصیلی در یک دوره و ترک تحصیل بیش از پایان دوره است . به عبارت دیگر افت تحصیلی شامل جنبه های مختلف شکست تحصیلی چون غیبت مطلق از مدرسه ، ترک تحصیل قبل از موعد مقرر ، تکرار پایه تحصیلی نسبت میان سنوات تحصیلی دانش آموز و سالهای مقررر آموزش ، کیفیت نازل تحصیلات دانش آموزان رد مقایسه با آن چه باید باشد و کسب محفوظات به جای معلومات بدون تردید هیچ نظام آموزشی نمی تواند صددر صد به اهداف اموزشی خود برسد ولی موفق بودن هر نظام اموزشی به نزدیکتر شدن هر چه بیشتر به اهداف تعیین شده بستگی دارد .
برای نزدیکتر شدن به اهداف نظام آموزشی حتما” می بایست عوامل موثر بر افت تحصیلی را شناخت و اثرات آن را کاهش داد .
یکی از مهمترین آن عوامل ویژگیهای خانوادگی است که سبب بروز و ظهور افت تحصیلی می شود زیرا خانواده یک نهاد اجتماعی کوچک است که اولین کانون تربیتی به حساب می آید و کودک مقدارقابل توجهی از وقت خودرا در آن می گذراند .
مشکلات خانوادگی
دعواهای خانوادگی زن و شوهر و تداوم آنها یکی از عواملی است که بشدت سبب تضعیف روحیه و افت تحصیلی دانش آموزان می شود. از آنجایی که کودکان در چنین لحظاتی زود انرژی و توان خود را از دست میدهند و نمی توانند همزمان با تحصیل بار مشکلات خانوادگی را نیز به دوش بکشند خسته و ناتوان می شوند و اولین آثار خستگی روحی آنها را می توان در کیفیت نمرات درسی آنها مشاهده کرد.
والدین نباید در چنین شرایطی از فرزند دانش آموز خود توقع نمرات خوب داشته باشند و به او بگویند این دعواها ربطی به تو ندارد. چنین چیزی غیر ممکن است زیرا فرزندان جزیی از محیط خانواده هستند وهر چیزی چه مثبت چه منفی تاثیرات زیادی روی آنها در محیط خانواده خواهد داشت. این وظیفه والدین است که مراقب روحیه فرزندان دانش آموز خود باشند تا مانع از فرورفتگی شخصیتی آنها شوند و به این ترتیب راه را بر هر نوع زمینه انحرافی که در چنین لحظاتی آینده فرزندان را تهدید می کند ببندند.
تاثیر مشکلات خانوادگی بر دانش آموزان | مشکلات روحی
بحران در خانواده، باعث بروز اضطراب یا افسردگی در اعضای خانواده و به‌ویژه فرزندان می‌شود؛ زیرا فرزندان به دلیل سن و تجربه کمتر، قدرت سازگاری با شرایط و مدیریت مشکلات را کمتر آموخته‌اند. وجود اضطراب و افسردگی توانایی‌های شناختی مثل تمرکز، یادگیری و حافظه را تحت تاثیر قرار میدهند و همچنین انگیزه فرد برای پیشرفت یا انجام تکالیف درسی را از بین می‌برند.
در شرایطی که احساس می‌کنید فرزندتان به لحاظ انگیزه برای انجام فعالیت‌های تحصیلی مشکل پیداکرده و یا توانایی‌های ذهنی وی، ضعیف‌تر شده‌اند، از یک متخصص بخواهید راجع به راهکارهایی برای برطرف کردن این وضعیت اطلاعاتی را در اختیارتان بگذارد.
غیبت از مدرسه (افت تحصیلی)
گاهی اوقات بحران‌ها و مشکلات باعث می‌شود که دانش آموزان برای مدتی به مدرسه نروند. غیبت از مدرسه باعث عقب افتادن آنها از درس‌ها و دشواری در جبران کردن این عقب‌افتادگی خواهد شد.
بی‌توجهی والدین
بحران‌های خانوادگی علاوه بر فرزندان، والدین را نیز درگیر می‌کند. درگیری ذهنی والدین باعث می‌شود که آنها تمرکز کافی برای رسیدگی به مسائل تحصیلی فرزندانشان را نداشته باشند. این مسئله به‌ویژه کودکان سنین پایین‌تر را تحت تاثیر قرار می‌دهد که به دلیل کافی نبودن توانایی‌ها برای انجام تکالیف درسی به کمک خانواده نیاز دارند.
عوامل افت تحصیلی دانش آموزان مربوط به خانواده
- اختلاف خانوادگی و خانواده آشفته ، طلاق فیزیکی یا روانی والدین ، وجود نا مادری یا نا پدری و غیره
- اختلاف فرزندان با خانواده مانند لجبازی با والدین و اعتراض به جو خانواده
- وابسته و متکی نمودن فرزندان به والدین در امور درسی و تکالیف منزل از دوران ابتدایی
- تحقیر ، سرزنش و مقایسه نادرست فرزندان با همسالان موفق و در نتیجه پایین آوردن اعتماد به نفس و خود پنداری آنان
- تغییرات منفی در خانواده مانند ورشکستگی سیاسی و اقتصادی و اعتیاد و غیره
- تغییر در جهت ارتقای سریع و غیر مترقبه سطح اقتصادی یا اجتماعی خانواده و از خود باختگی و غافلگیر شدن فرزندان و انواع انحرافات
در صورت تمایل به مشاوره با مشاوران تحصیلی به سایت کلینیک قرار مراجعه کنید.
برطرف کردن افت تحصیلی در فرزندان
علت را پیدا کنید
بعضی از والدین برای برطرف کردن افت تحصیلی در فرزندان، از معلم‌ها و کلاس‌های رفع اشکال استفاده می‌کنند. اگر کودک شما تحت تاثیر بحران موجود در خانواده، دچار اختلالات روحی شده و یا انگیزه درس خواندن را ازدست‌داده، معلم و کلاس نمی‌تواند کمکی به برطرف شدن این وضعیت کند. شما می‌بایست برای درمان مشکل اصلی اقدام کنید و آن را یا با صحبت یا با کمک گرفتن از متخصصین سلامت روان برطرف نمایید.
صحبت کردن راجع به احساسات
زمانی را برای صحبت با فرزندتان اختصاص دهید و احساسات او را نسبت به مشکل پیش‌آمده بشنوید. این مسئله باعث می‌شود تا حد زیادی تخلیه هیجانی در کودک صورت بگیرد و او احساس بهتری داشته باشد.
فرزند شما معمولاً به دلیل ترسی که از پیامد مشکلات پیش‌آمده دارد، احساس ترس و نگرانی بسیاری را تجربه می‌کند. راجع به مشکل پیش‌آمده، وضعیتی که خانواده اکنون در آن قرار دارد و اینکه در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد با او صحبت کنید. از پنهان کردن مشکل یا ایجاد امیدواری‌های واهی در فرزندتان خودداری کنید، آنها به‌خوبی متوجه بی‌پشتوانه بودن چنین صحبت‌هایی می‌شوند؛
کمک گرفتن از یک متخصص
همان‌طور که گفته شد، مشکلات موجود در خانواده می‌تواند باعث بروز بیماری‌های روحی در فرزند شما شده و احتیاج به دریافت کمک‌های تخصصی را ایجاب کند. علاوه بر این مشاور می‌تواند درزمینه‌های زیر به بهبود وضعیت فرزندتان و درنتیجه پیشرفت عملکرد تحصیلی وی کمک کند.
- آموزش مدیریت بحران، برای بهبود وضعیت عملکرد تحصیلی و سایر زمینه‌ها در صورت بروز مشکلات.
- آموزش کنترل هیجانی؛ از این طریق فرزند شما می‌تواند علی‌رغم ناراحتی‌ها و مشکلاتی که دارد تکالیف تحصیلی و سایر وظایف را به‌خوبی انجام دهد.
- آموزش پذیرش مشکلات و سازگاری؛ در شرایطی که مشکلات مزمن و ادامه‌داری مثل جدایی والدین پیش‌آمده باشد، این موضوع به فرزندتان کمک می‌کند، بتواند باوجود مشکلات تحصیل خود را ادامه دهد.
- پیدا کردن هدف و برنامه‌ریزی
جهت شرکت در دوره های آموزش مشاور تحصیلی موسسه خرد اینجا کلیک کنید
