یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در زندگی ما انسان‌ها، حیوانات و تمام موجودات زنده محیط زیست است. در واقع می‌توان گفت حیات تمام موجودات زنده در گرو سلامت محیط زیست است؛ بنابراین لازم است سلامت آن در اولویت همه چیز قرار گیرد.
یکی از مواردی که بیشترین خطر و آسیب را برای محیط زیست دارد، صنایع و مشاغل هستند. مشاغل متعددی وجود دارد که سبب آسیب به محیط زیست می‌شوند. به دلیل اهمیت این موضوع رشته‌ای کاربردی تحت عنوان دوره محیط زیست HSE طراحی و برگزار می‌شود.
این دوره کمک می کند مشاغل به روش درست و اصولی و بدون آلوده کردن محیط زیست به انجام کار خود بپردازند. از آنجایی که این رشته از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار است در این مطلب قصد داریم به بررسی جزئیات آن بپردازیم. اگر شما هم تمایل دارید در مورد این دوره بیشتر بدانید، در ادامه مطلب همراه ما باشید.
HSE-MS چیست؟
HSE نوعی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی است که تمام خطرات و آسیب‌های ایمنی و بهداشت شغلی و جوانب زیست محیطی آنها را شناسایی و بررسی کرده و در نهایت مورد کنترل قرار می‌دهد. این سیستم مدیریتی خطرات را تا حد امکان حذف یا کاهش می‌دهد.
HSE متشکل از سه کلمه بهداشت (Health)، ایمنی (Safety) و محیط زیست (Environment) است.
بهداشت (H): از مهمترین موضوعات زندگی بهداشت و رعایت آن است. این موضوع در پروژه‌های کاری از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است چرا که عدم رعایت آن موجب به خطر افتادن سلامت کل مجموعه می‌شود. بهداشت در محیط کاری شامل بهداشت محیط، بهداشت فردی و بهداشت حرفه‌ای می‌شود.
ایمنی (S): در هر سازمان، اداره و محیط کاری ممکن است یک سری خطرات ایمنی وجود داشته باشد. چنانچه این خطرات برطرف نشود می تواند منجر به ایجاد حوادث و اتفاقات ناخوشایند شود.
محیط زیست (E): محیط زیست در تمام پروژه‌های عمرانی شامل آب، هوا و خاک است. در هر محیط کاری بسته به اینکه منبع آلودگی چه چیزی باشد، نوع آلودگی هم متفاوت خواهد بود.
با افزایش روز افزون تکنولوژی و آسیب‌های محیطی ناشی از آن که موجب تغییر در الگوهای مصرف منابع طبیعی شده است، در این شرایط برای حفظ و بقای محیط زیست لزوم به کارگیری از ابزار مدیریتی HSE افزایش می‌یابد. با توجه به این موارد یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های تمام سازمان‌ها به خصوص در حوزه رقابت‌پذیری تحقق اهداف HSE است.
کاربرد طراحی سیستم مدیریتی HSE در چه مواردی است؟
در دوره محیط زیست HSE کاربردهای مختلف آن را می‌آموزیم که شامل موارد زیر است:
- کاهش عواقب بلند مدت در زندگی کارکنان
- کاهش حوادث در محیط کاری
- کاهش صدمات جانی و نقص عضو
- نگهداری از منابع طبیعی برای نسل‌های آینده
- افزایش در ارائه تولید و خدمات بیشتر
- کاهش بیماری‌ها و امراض از طریق حفظ محیط زیست
مزایای استفاده از سیستم مدیریتی HSE چیست؟
سیستم HSE در تمام پروژه‌های صنعتی، عمرانی، سازمان‌ها و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوره محیط زیست HSE در تلاش است با ایجاد بستر فرهنگی خلاق و نگرشی سیستماتیک و نو در جهت توسعه پایدار گام بردارد. این سیستم از طریق آموزش‌های کارآمد، ارزیابی، ممیزی‌های دوره‌ای و بهبود مستمر، اثرات مضر صنایع و مشاغل بر محیط زیست را مورد بررسی قرار می‌دهد.
هدف بعدی سیستم HSE صفر کردن آسیب‌ها و حوادث ناشی از کار به واسطه کنترل و یا حذف شرایط نامطلوب و ارتقا سطح بهداشت و سلامت است. از آنجایی که سیستم مدیریتی HSE یک سیستم حفاظت از محیط زیست است، دارای مزایای بسیاری است که قصد داریم در ادامه به آنها بپردازیم:
- شناسایی شرایط مخاطره‌آمیز فعالیت‌های سازمان
- اطمینان از اعمال و رعایت قوانین مرتبط موجود
- ارزیابی میزان ریسک ناشی از اجرای فعالیت‌ها مرتبط با محصولات و خدمات
- تعیین اهداف در ارتباط با ایمنی و بهداشت شغلی و زیست محیطی
- افزایش میزان آگاهی و اطلاع کارکنان به شکل نظام یافته (سیستماتیک)
- حذف و کاهش میزان ریسک مرتبط با مخاطرات و کاهش و حذف جنبه‌های زیست محیطی
- ایجاد آمادگی‌های لازم در برخورد با شرایط اضطراری
- فراهم شدن زمینه‌های رقابت سالم و موثر
- شناخت قوانین و مقررات ایمنی
چه مطالبی در دوره محیط زیست HSE تدریس می‌شود؟
این دوره در آموزشگاه‌های مختلفی به صورت حضوری و غیرحضوری در سراسر کشور برگزار می‌شود. به دلیل اهمیت این رشته کاربردی مطالب مورد تدریس در این دوره بسیار گسترده است. در ادامه به ذکر برخی از سرفصل‌های این دوره کاربردی خواهیم پرداخت:
- آشنایی با اصول HSE
- آشنایی با کلیه مبانی ایمنی و الزامات
- آشنایی با مفاهیم و مبانی استاندارد
- ارزیابی و مدیریت ریسک
- کلیات سیستم مدیریت HSE
- مدیریت ایمنی و بهداشت
- چالش‌ها و راه حل‌های حوادث در صنایع
- مدیریت HSE جهت بهبود عملکرد صنایع
- QHSE سیستم‌های یکپارچه
- تشریح عناصر و الزامات مدیریت HSE
- ارزیابی شرکت‌کنندگان کارگاه آموزشی
- اقتصاد مهندسی HSE
- اصول و استراتژی‌های کنترل ریسک
- درک اختصاصی و کنترل عوامل زیان‌آور صنایع شیمیایی
- تشریح مبانی الزامات ممیزی داخلی سیستم مدیریت HSE
نتیجه‌گیری
برای جلوگیری و بهبود خطرات ناشی از صنایع و مشاغل و به منظور حفظ محیط زیست و منابع طبیعی برای آیندگان رشته‌ای تحت عنوان HSE طراحی شده است. این رشته در آموزشگاه‌های مختلف با نام دوره محیط زیست HSE برگزار می‌گردد که در این مطلب به طور کامل در مورد جزئیات آن صحبت کردیم.
