دلایل اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان و راه مقابله با آن ها

اهمال کاری را می توان به نوعی به معنای تنبلی در انجام کارها دانست. اهمال کاری تحصیلی یکی از رایج ترین مشکلات بین دانش آموزان و به خصوص دانش آموزان ابتدایی است. معمولا دانش آموزان برای درس خواندن و انجام تکالیف مدرسه تنبلی می کنند و از این رو دچار افت تحصیلی می شوند. لازم است بدانید یک مشاور تحصیلی می تواند بهتر از هر کسی به شما کمک کند تا دلایل اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان و راه های مقابله با آن ها را بشناسید. اما قبل از آن می توانید با خواندن این پست با دلایل اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان آشنا شده و با به کار گیری راه های مقابله با اهمال کاری که معرفی شده در جهت برطرف کردن آن اقدام کنید.

اهمال کاری یعنی چه

اهمال کاری معادل کلمه انگلیسی Procrastination و به معنی به تعویق انداختن کاری است که می دانیم باید آن را تا تاریخ مشخصی انجام دهیم اما آن را عمدا با تاخیر انجام می دهیم. اهمال کاری در مورد دانش آموزان به این شکل است که دانش آموز می داند باید تکالیفش را انجام دهد اما به دلایل مختلف انجام آن را به تاخیر می اندازند. اهمال کاری تحصیلی دلایل مختلفی دارد و راه هایی برای مقابله با آن وجود دارد که می توانیم با به کار گرفتن آن ها به خودمان یا دانش آموزانی که می شناسیم کمک کنیم.

اهمال کاری تحصیلی چیست

همانطور که می دانیم درس خواندن موجب پیشرفت دانش آموزان در طول زندگی می شود و لازم است دانش آموزان و دانشجویان به خوبی درس بخوانند و تکالیف و پروژه های خود را در زمان معین انجام دهند. ممکن است دانشجویان و دانش آموزان کارهای دیگر را به درس خواندن ترجیح دهند و حوصله درس خواندن نداشته باشند.

در صورتی که محصل از زیر بار درس خواندن و انجام تکالیف در برود و بخواهد با بهانه جویی این وظایفش را انجام ندهد، دچار اهمال کاری تحصیلی شده است. والدین معمولا نگرانی زیادی در رابطه با اهمال کاری تحصیلی دارند و لازم می دانند که این اهمال کاری را درمان نمایند تا فرزندانشان پیشرفت تحصیلی داشته باشند. برای این منظور لازم است دلایل اهمال کاری تحصیلی و راه های مقابله با آن ها را بدانند تا بتوانند بیشترین کمک را به فرزندانشان داشته باشند.

گاها دلیل اهمال کاری تحصیلی ممکن است عدم علاقه دانش آموز به درس نباشد و سختی درس و مسائل آن یا عدم آموزش درست دلیل این اهمال کاری باشد و از این رو لازم است تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا تمامی دلایل اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان را بشناسید.

دلایل و عوامل موثر بر اهمال کاری تحصیلی

برخی دلایل و عوامل موثر بر اهمال کاری تحصیلی را در ادامه توضیح داده ایم:

بهانه جویی

یکی از مهمترین دلایل اهمال کاری تحصیلی بهانه جویی دانش آموز می باشد. برخی افراد ذاتا بهانه جو هستند و با بیان بهانه های مختلف از درس خواندن شانه خالی می کنند. از این رو بهانه جویی یکی ازدلایل اهمال کاری تحصیلی می باشد و افراد بهانه جو در رابطه با درس خواندن نیز بهانه می طلبند و دچار افت تحصیلی و کم شدن نمره شان می شوند. بهانه جویی نه تنها در درس خواندن بلکه در بیشتر موقعیت های زندگی نیز مشکل ساز می باشد.

لجبازی

ممکن است دانش آموز به هر دلیلی با پدر و مادر یا معلم خود دچار مشکل شده باشد. این مشکل موجب بداخلاق شدن دانش آموز و عدم توجه او به درس می شود. توجه کنید که اگر دانش آموز شرایطش اینگونه باشد، برای درس خواندن نیز لجبازی و تنبلی می کند و موجب اهمال کاری تحصیلی خواهد داشت. به همین دلیل لج کردن دانش آموز به خانواده یا معلم دلیلی برای اهمال کاری تحصیلی می باشد.

عدم درک درس

دلیل دیگری که می تواند به اهمال کاری تحصیلی منجر شود، عدم درک درست درس توسط دانش آموز می باشد. دانش آموز ممکن است به دلایل زیادی متوجه درس نشود که چند مورد عبارتند از: سخت بودن مبحث درس، عدم توجه کافی در کلاس، خوب توضیح ندادن معلم و وجود چند سوال در رابطه با مبحث درس. زمانی که دانش آموز درس را متوجه نشود، هنگام خواندن تنبلی خواهد کرد و دلش نمیخواهد به سمت درس خواندن برود و به این ترتیب اهمال کاری تحصیلی اتفاق می افتد. تا زمانی که ریشه این موضوع شناخته و رفع نشود، دانش آموز اهمال کاری و تنبلی می کند.

نداشتن اعتماد به نفس

برخی از دانش آموزان اعتماد به نفس کافی ندارند و از این رو زمانی که می خواهند درس بخوانند یا تکالیف و پروژه های خود را انجام دهند، از این کار سر باز می زنند و درس نخواندن را ترجیح می دهند. از این رو یکی از دلایل اهمال کاری تحصیلی همین کمبود اعتماد به نفس می باشد.

کمال طلبی

کمال طلبی در هر مورد از زندگی که باشد، موجب بروز برخی مشکلات می شود و لازم است افراد کمال طلبی خود را از بین ببرند تا زندگی راحت تر و شاد تری داشته باشند. کمال طلبی هنگام درس خواندن نیز موجب می شود دانش آموز راضی به کیفیت و مقدار درسی که می خواند نباشد و انگیزه خود را برای ادامه مطالعه از دست بدهد.

استرس و اضطراب

استرس داشتن نیز دلیل دیگری برای اهمال کاری تحصیلی می باشد. زمانی که دانش آموز استرس دارد ناخودآگاه توانایی شروع یا ادامه مطالعه دروس را نخواهد داشت و از این رو لازم است بدون استرس و اضطراب و با آرامش کافی به سمت مطالعه بروید.

سرزنشگری خود

سرزنشگری خود به معنای خشم نسبت به خود در رابطه با رفتارهای شخصی در گذشته و حال است. زمانی که انسان دچار سرزنشگری خود می شود، انرژی و ذوق کافی برای انجام هیچ کاری و به ویژه کارهای شخصی نخواهد داشت. از این رو اگر فردی به خود سرزنشگری دچار شده باشد لازم است درمان شود تا کمکی به درمان اهمال کاری تحصیلی خود کرده باشد.

ترسیدن

یکی دیگر از دلایل عدم شروع درس خواندن، ترس از شکست یا ترس از موفقیت است! بله درست شنیدید ترس از موفقیت نیز وجود دارد و برخی افراد ترس از موفق شدن دارند و دلایل آن نیزمعمولا بی مورد و شخصی است. لازم به ذکر است که ترس از موفقیت یا ترس از شکست موجب می شود دانش آموز به سمت درس خواندن نرود.

اختلال وسواس فکری عملی (OCD)

وسواس فکری علمی به معنای تکرار اعمال یا افکار و همچنین وسواس در هر زمینه واجبار ذهنی است. این اختلال روانی موجب سخت شدن زندگی برای افراد و آزارهای روحی زیادی برایشان می شود. واضح است که افراد مبتلا به این اختلال توانایی لازم برای انجام کارهای روزمره و به خصوص درس خواندن را نخواهند داشت و در اولین فرصت لازم است این اختلال آن ها درمان شود تا از اهمال کاری تحصیلی نیز جلوگیری شود.

مشکل جسمی

برخی دانش آموزان نیز به دلیل مبتلا به مشکلات جسمی آشکار یا نهانشان توانایی درس خواندن ندارند. این افراد نیز لازم است ابتدا برای رفع مشکل جسمی خود تلاش نمایند و سپس به سراغ درس خواندن بروند. به طور مثال برخی دانش آموزان دچار مشکلات هورمونی هستند و این مشکل موجب کمبود انرژی و توان بدنی در آن ها می شود و تا زمانی که مشکل جسمی آن ها درمان نشده است، دچار اهمال کاری تحصیلی خواهند بود.

اختلال بیش فعالی (adhd)

همانطور که از نام این اختلال روانشناسی پیداست، بیش فعالی به معنای انجام فعالیت های فیزیکی بیش از اندازه، حواس پرتی دانش آموز، عدم توجه به مسائل و موارد این چنینی می باشد. واضح است که دانش آموز بیش فعال توجهی به درس خواندن نمی کند و اگر هم به زور بخواهد درس بخواند تمرکز کافی را نخواهد داشت. از این رو اختلال بیش فعالی موجب اهمال کاری می شود.

افسرده بودن

افسردگی یکی از مهمترین مشکلاتی است که ممکن است هر کسی در طول زندگی یکبار به آن دچار شود. آدمی که افسرده می شود تمایل به انجام هیچ کاری و به ویژه درس خواندن نخواهد داشت. باید بگویم یکی از مهمترین دلایل اهمال کاری تحصیلی مبتلا بودن دانش آموز به افسردگی است.

راحت طلب بودن

برخی دانش آموزان شخصیتی راحت طلب دارند و از این رو زیر بار هیچ سختی به خصوص درس خواندن که از وظایف آن هاست، نمی روند. راحت طلبی دانش آموزان همواره اهمال کاری تحصیلی را در پیش خواهد داشت و از این رو درلیست دلایل اهمال کاری تحصیلی عنوان نمودیم.

فرار از درس

واضح است که درس خواندن کار ساده و تفریح نیست، به همین دلیل فرار از درس بین دانش آموزان رایج است و دلایل زیادی می تواند داشته باشد. به همین دلیل فرار از درس دلیلی برای اهمال کاری تحصیلی می باشد و دانش آموزانی که به فرار از درس عادت می کنند دچار افت تحصیلی می شوند.

عدم مهارت در برنامه ریزی

گاها خود دانش آموز یا والدین او، بدون کسب مهارت ها و اطلاعات لازم درباره برنامه ریزی تحصیلی شروع به تنظیم برنامه ریزی تحصیلی می کنند و ممکن است برنامه خوبی ننویسند. این موضوع موجب می شود دانش آموز انگیزه و ذوق خود برای درس خواندن را از دست بدهد.

نا امیدی

واضح است که نا امیدی موجب فقدان انگیزه برای درس خواندن و حتی ادامه زندگی می شود و از این رو نا امیدی یکی از دلایل مهم برای اهمال کاری تحصیل دانش آموزان است.

محل نامناسب برای مطالعه

مؤثرترین عامل در درس خواندن صحیح، انتخاب مکانی مناسب و راحت برای مطالعه می باشد. گاها ممکن است دانش آموز مکان درستی را برای مطالعه درس هایش انتخاب نکرده باشد و به دلیل اینکه اذیت می شود، دچار اهمال کاری تحصیلی شود. در موارد زیادی والدین یا دانش آموز به این مسئله توجه کافی نکرده و اهمیت مکان مطالعه را نادیده می گیرند.

رفتار نادرست معلم

برخی معلم ها رفتار درستی با دانش آموزان ندارند و واضح است که رفتار نادرست معلم موجب از بین رفتن انگیزه دانش آموز و در نتیجه اهمال کاری تحصیلی او می شود.

راه های درمان اهمال کاری تحصیلی

بعد از اینکه دلایل اهمال کاری تحصیلی را شناختید، لازم است راه های درمان اهمال کاری تحصیلی را بیاموزید تا بتوانید اهمال کاری تحصیلی را در خود یا فرزندتان درمان نمایید.

• تنبیه کردن یا پاداش دادن به خود: برای تنبیه اهمال کاری تحصیلی بهتر است برای خودتان تنبیه یا پاداش در نظر بگیرید. برای این کار لازم است در صورتی که درس خواندید به خودتان جایزه بدهید و اگر تنبلی کردید، خودتان را تنبیه نمایید. این مورد شاید به ظاهر خنده دار باشد اما بسیار کمک کننده خواهد بود.
• اولویت بندی درس ها: قبل از خواندن درس هایتان آن ها را اولویت بندی کنید. اولویت بندی دروس موجب می شود که درس های سخت تر را در زمان مناسب تری مطالعه نمایید تا موجب خستگیتان نشود و به این ترتیب موجب جلوگیری از اهمال کاری تحصیلی خواهد شد.
• شروع در اولین فرصت: مهمترین اقدام برای جلوگیری از اهمال کاری تحصیلی، شروع مطالعه در اولین زمان ممکن است. این کار موجب می شود بدون اتلاف وقت درس خوانن را شروع کنید. اگر قرار باشد بگویید از فلان ساعت شروع می کنم، ممکن است موجب اهمال کاری تحصیلی شود.
• حذف مزاحمت ها: در مواقعی که می خواهید درس بخوانید ممکن است عوامل زیادی موجب حواس پرتی شما شود. این عوامل شامل تلویزیون، گوشی موبایل و … می باشد. برای درمان اهمال کاری تحصیلی لازم است این مزاحمت ها را حذف نمایید تا با تمرکز کافی شروع به مطالعه دروستان کنید.
• ارتباط های درست: دوستان شما تاثیر زیادی روی شکل گیری شخصیتتان دارند و برای درمان اهمال کاری تحصیلی لازم است دوستانی را انتخاب کنید که درسخوان هستند و همچنین به شما انگیزه لازم برای درس خواندن می دهند.
• تنظیم برنامه صحیح: تنظیم یک برنامه خوب و مناسب کمک شایانی به درمان اهمال کاری تحصیلی می کند و از این رو لازم است برنامه ای منظم و صحیح برای درس خواندتان تنظیم کنید. برای تنظیم برنامه می توانید از مشاوران تحصیلی کمک بگیرید.
• از بین بردن نشانه های اهمال کاری تحصیلی: نشانه هایی که موجب اهمال کاری تحصیلی می شوند را شناسایی نمایید و برای رفع آن ها تمام تلاش خود را به کار ببندید. از بین بردن و عدم توجه به نشانه های اهمال کاری تحصیلی موجب عدم تکرار و همچنین نادیده گرفتن آن ها می شود و به درمان اهمال کاری تحصیلی نیز کمک می کند.
• تغییر محیط مطالعه: ممکن است محیطی که در آن درس می خوانید، مناسب نباشد یا عوامل مزاحم زیادی که نمی توان از بین برد در اطراف آن وجو داشته باشد؛ در این صورت لازم است محیط مطالعه خود را تغییر دهید تا دچار اهمال کاری نشوید یا آن را درمان نمایید.
• پس انداز کردن مطالعه: این عبارت به معنای زودتر خواندن دروس قبل از امتحانات است و موجب می شود شب احتمال حجم زیادی درس روی هم تلنبار نشود. جمع شدن مقدار زیادی درس موجب می شود دانش آموز برای خواندن آن تنبلی نماید و به این ترتیب به اهمال کاری تحصیلی دچار شود.
• عدم گیر دادن به یک درس: اگر حجم یک درس بیشتر از دروس دیگر است یا مطالب آن به نظرتان سخت تر می آید و می خواهید زمان زیادی برای خواندن آن درنظر بگیرید، به این نکته توجه نمایید که نباید فقط همین یک درس را ساعتهای طولانی و پشت سر هم مطالعه نمایید. این کار موجب زده شدن از این درس و خستگی دانش آموز و در نتیجه اهمال کاری تحصیلی می شود. برای جلوگیری از این اتفاق لازم است در برنامه تحصیلی خود بین این درس، دروس دیگری قرار دهید.
• عدم حذف استراحت و تفریح: در عین حال که درس خواندن باید مهمترین کار دانش آموز باشد، باید بدانیم که تفریح کردن نیز عضو جدا نشدنی زندگی اوست. برای اینکه دانش آموز خسته نشده و پرانرژی وبا روحیه درس بخواند، باید در برنامه او تفریح و استراحت نیز قرار داده شود. این کار موجب جلوگیری از اهمال کاری تحصیلی می شود.
• افزایش انگیزه: لازم است با شناخت علل بی انگیزگی تحصیلی، راهکار های افزایش انگیزه برای دانش آموز به کار برده شود. انگیزه موجب بهتر درس خواندن دانش آموز و عدم اهمال کاری تحصیلی می شود.
• از بین بردن کمال گرایی: کمال گرایی را حذف کنید تا دچار اهمال کاری تحصیلی نشوید. بله درست شنیدید کمال گرایی موجب می شود دانش آموز به میزان درسی که خوانده رضایت ندهد وبه این ترتیب بخواهد بیشتر بخواند که در این صورت از این افکار خود خسته خواهد شد و ترجیح می دهد یا نخواند یا بیشتر بخواند که مطمئنا نخواندن را ترجیح داده و به اهمال کاری تحصیلی دچار می شود.
• هدف گذاری کوتاه: بهتر است به جای اینکه هدف خود را خواندن کل یک کتاب برای شب امتحان در نظر بگیرید، با خودتان بگویید که مثلا باید تا 10 روز دیگر فصل یک کتاب را بخوانم یا این چنین برنامه هایی بچینید. این کار موجب می شود انگیزه داشته و تمام تلاش خود را بکنید که تا زمان مشخص کرده آن حجمی که باید را مطالعه نمایید.
• از بین بردن ترس از شکست و موفقیت: همانطور که در دلایل اهمال کاری تحصیلی عنوان شد، یکی از این دلایل، ترس از موفقیت یا شکست می باشد. از این رو برای درمان اهمال کاری تحصیلی لازم است ترس از موفقیت یا شکست را نادیده بگیرید.
• بخش بندی درس: اگر درسی که قرار است مطالعه نمایید، بخش بندی ندارد لازم است خودتان این کار را انجام دهید. بخش بندی حجم درس موجب میشود انگیزه دانش آموز برای تمام کردن هر بخش و در کل خواندن درس بیشتر شده و به این ترتیب دچار اهمال کارتحصیلی نشود.
• دریافت راهنمایی های روشن: اگر ابهام یا سوالی در رابطه با یک درس دارید، پیشنهاد می کنیم از معلم یا استاد خود راهنمایی های لازم را دریافت نمایید و به طور کامل متوجه آن درس شوید. اگر ابهامی در رابطه با درس وجود داشته باشد، ناخودآگاه دانش آموز به سمت درس خواندن نرفته و اهمال کاری تحصیلی اتفاق می افتد.
• سختی دادن به خود: لازم است این موضوع را درک نمایید که نه تنها در رابطه با درس خواندن بلکه در تمام طول زندگی لازم است برخی سختی ها را متحمل شویم تا به خواسته های خود برسیم. برای دریافت نمره خوب و موفقیت در تحصیل نیز لازم است سختی درس خواندن را قبول نماییم. فکر کردن به این واقعیت موجب جلوگیری از تنبلی و اهمال کاری تحصیلی می شود.
• اجازه اشتباه کردن: تعداد زیادی از دانش آموزان از اشتباه کردن می ترسند و به این ترتیب از درس خواندن سر باز می زنند. لازم است دانش آموز را متوجه این موضوع نمایید که اجازه اشتباه کردن دارد و نیازی نیست از اشتباه کردن بترسد. این قضیه موجب می شود دانش آموز درس خواندن را ساده گرفته و دچار اهمال کاری تحصیل نشود.
• یافتن راه هایی برای لذت بردن از مطالعه: با توجه به شخصیت هر فردی لازم است هر دانش آموز راه های لذت بردن از مطالعه را که خودش را خوشحال می کند پیدا کرده و هنگام مطالعه این راه ها را پیش ببرد. به طور مثال ممکن است چیدن میز مطالعه به شکلی خاص موجب لذت بردن دانش آموز هنگام مطالعه شود. به طور کلی این کار برای درمان اهمال کاری تحصیلی یا جلوگیری از آن پیشنهاد می شود.
• تکنیک 10 دقیقه ای: برای به کار بردن این تکنیک کافی است شروع به مطالعه نموده و برای یک درس 10 دقیقه در نظر بگیرید. به این دلیل که این 10 دقیقه زمان زیادی نیست، موجب می شود دانش آموز ذوق درس خواندن داشته باشد. بعد از به کار بردن این تکنیک متوجه خواهید شد که چند زمان ده دقیقه ای مشغول خواندن این درس بودید!
• کسب مهارت های مطالعه: ممکن است اهمال کاری تحصیلی به دلیل فقدان مهارت مطالعه در دانش آموز باشد. برای اینکه اهمال کاری دانش آموز درمان شود، لازم است تلاش کند تا مهارت های مطالعه را بیاموزد. یادگیری مهارت های مطالعه به دانش آموز کمک می کند انگیزه درس خواندن داشته و به این ترتیب به اهمال کاری تحصیلی دچار نشود.
• مثبت نگر بودن: مثبت نگر بودن همیشه خوب است! در موضوع درمان اهمال کاری تحصیلی نیز دانش آموز اگر دائما گلایه کرده و منفی نگری کند روحیه خود را برای درس خواندن از دست می دهد و به این ترتیب اهمال کاری تحصیلی اتفاق می افتد. از این رو لازم است مثبت نگری سرلوجه کارهای دانش آموزان شود.
• مراجعه به مشاور تحصیلی: مشاوره تحصیلی به عنوان مؤثر ترین روش درمان اهمال کاری تحصیلی شناخته می شود. مشاوران تحصیلی راهکارهایی دارند که موجب می شود دانش آموز انگیزه یافته و تمام تلاش خود را به کار ببندد تا بتواند از اهمال کاری تحصیلی جلوگیری کرده یا آن را درمان کند.

سخن آخر

ما در این مقاله تمامی دلایل اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان و راه های مقابله با آنان را عنوان نمودیم و احتمال می دهیم شما بعد از خواندن این مقاله بتوانید تا حد زیادی اهمال کاری خود یا دانش آموزتان را درمان نمایید. اما همانطور که می دانید در این مسیر همواره تکنیک های مشاوره تحصیلی بهترین کمک کننده خواهد بود و در سریع ترین زمان اهمال کاری تحصیلی را درمان می کند. موسسه خرد برگزار کننده معتبرترین دوره مشاوره تحصیلی می باشد. این دوره به حدی جامع است که می تواند برای دانش آموزان، والدین آن ها و همچنین افرادی که تمایل به داشتن شغل مشاوره تحصیلی دارند، مناسب باشد. برای شرکت در دوره معتبر مشاوره تحصیلی که مدرک مورد تایید وزارت علوم دارد، روی لینک زیر کیلک کنید.

مقاله پیشنهادی: علت کند نویسی دانش آموزان ابتدایی