خود را تا چه حدی می شناسید؟ آیا با نقاط قوت و ضعف شخصیت خود آشنایی دارید؟ دیگران چه تاثیری بر شما می گذارند و شما چگونه بر زندگی دیگران تاثیرگذار هستید؟ این سوالات در کنار ده ها سوال دیگر در رابطه با خودآگاهی مطرح می شوند. خودآگاهی به عنوان یکی از مهم ترین مهارت های زندگی در نظر گرفته می شود. شاید این مهارت کم اهمیت جلوه کند اما با تقویت خودآگاهی می توان خود را از آسیب های روحی، روانی و اجتماعی در امان نگه داشت. اگر می خواهید با روش های کاربردی افزایش خودآگاهی آشنا شوید، با ما همراه باشید.
تعریف مهارت خودآگاهی به زبان ساده
در مقاله خودآگاهی چیست به طور کامل در مورد معنا و مفهوم خودآگاهی به عنوان یکی از مهمترین مهارت های زندگی صحبت کردیم. خودآگاهی به زبان ساده به معنی آگاهی از شخصیت، احساسات، افکار، انگیزه ها، اهداف و آرزوهای خود است. مهارت خودآگاهی به شما کمک می کند تا بر افکار، اعمال و احساسات خود تمرکز بیشتری داشته باشید. به این طریق، ارتباط هر فرد با درون خود قوی تر می شود. افراد ماهر در این زمینه می توانند خود را به صورت هدفمند ارزیابی کنند، احساساتشان را مدیریت نمایند و رفتارشان را با ارزش هایشان منطق سازند. به عبارت دیگر، چنین افرادی، درک درست تری از خود دارند.
از مهم ترین مزایای تقویت مهارت خودآگاهی در زندگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی مقابله با موقعیت های دشوار زندگی
- تصمیم گیری درست تر و منطقی تر
- رهایی از فرضیات، حدس و گمان
- برقراری روابط هدفمندتر و مناسب تر
- تنظیم احساسات و عواطف
- کاهش استرس و اضطراب در زندگی
- دستیابی به زندگی شادتر
به طور کلی، توسعه خودآگاهی در زندگی از اهمیتی بسیار زیادی برخوردار است. این مهارت مهم زندگی به شما کمک می کند تا گام های سریع تری در مسیر رشد و پیشرفت بردارید. علاوه بر این، احساس امنیت و آرامش حاصل از خودآگاهی را نمی توان با هیچ چیز دیگری در جهان مقایسه کرد.
راه های افزایش خودآگاهی
اکنون که با اهمیت خودآگاهی در زندگی فردی و اجتماعی آشنا شدید، شاید این سوال برایتان پیش بیاید که چگونه می توان این مهارت را تقویت کرد. خوشبختانه، روش های بسیار زیادی برای افزایش خودآگاهی در زندگی وجود دارند. برخی از این روش ها دارای تاثیرگذاری بیشتری هستند. به کمک این روش ها می توانید خود را بهتر بشناسید و احساس رضایت و شادی در زندگی را تجربه کنید. در ادامه، برخی از مهم ترین راه های افزایش خودآگاهی معرفی می شوند.
شناسایی نقاط قوت و ضعف
شخصیت هر فرد از نقاط قوت و نقاط ضعف مختلف تشکیل شده است. شناخت این ویژگی های شخصیتی، بخش مهمی از شروع خودشناسی و خودآگاهی محسوب می شود. با تجزیه و تحلیل درست جنبه های مختلف شخصیت خود می توانید بر تقویت نقاط قوت تمرکز کنید. از سوی دیگر، امکان اصلاح یا تغییر نقاط ضعف نیز وجود دارد. همین حالا از خود بپرسید: چه نقاط قوتی دارید؟
اگر نمی توانید به این سوال پاسخ دارید، پس در شناخت شخصیت خود با مشکل روبرو هستید. این موضوع در مورد نقاط ضعف شخصیت نیز صدق می کند. با یافتن پاسخ های درست به این سوالات، شخصیت خود را بهتر خواهید شناخت و خودآگاهی خود را تقویت خواهید کرد.
تقاضای بازخورد از افراد مورد اعتماد
یکی از بهترین روش های افزایش خودآگاهی، تقاضای بازخورد از دیگران است. این بدان معنی است که از دیگران بخواهید در مورد شخصیت، توانایی ها، نقاط مثبت یا منفی شما نظر دهند. البته، این افراد باید قابل اعتماد باشند. در غیر اینصورت، بازخورد آن ها به هیچ عنوان قابل قبول نخواهد بود. شخصیت تمام انسان ها از نقاط کور تشکیل شده است.
ما به تنهایی نمی توانیم به این نقاط کور پی ببریم. با این وجود، اطرافیان به شما در شناخت بهتر شخصیت خود کمک خواهند کرد. از چند نفر از اطرافیان قابل اعتماد خود بخواهید در موردتان نظر دهند. این افراد حتی در بهبود شخصیت نیز می توانند توصیه های کارآمدی برایتان داشته باشند.
گوش دادن به صدای درونی
یکی دیگر از روش های کارآمد تقویت خودآگاهی، توجه کردن به صدای درونی است. هر آنچه می شنوید را در یک دفتر یادداشت کنید. این افکار و صداهای درونی شاید بی اهمیت به نظر برسند اما شناخت شما از خود را بهبود خواهند داد. هر آنچه می شنوید را کلمه به کلمه روی کاغذ بنویسید. این کار را برای چند روز متوالی و چند مرتبه در روز تکرار کنید تا به نتایج مثبت دست پیدا کنید. با بررسی مجدد این یادداشت ها متوجه می شوید که گفتگوی درونی شما در طول روز چگونه است. به این ترتیب، می توانید افکار منفی را حذف کنید و بر افکار مثبت تمرکز داشته باشید.
تهیه فهرستی از آرزوها و رویاها
شاید عجیب به نظر برسد اما تهیه فهرستی از آرزوها می تواند به تقویت خودآگاهی کمک بسیار زیادی کند. فهرست آرزوها نشان می دهد که شما چه کسی هستید، چه کسی می خواهید باشید، به چه کاری علاقه دارید و در زندگی به دنبال چه چیزی هستید. پاسخ به این سوالات به شناخت بهتر هر انسان از خود کمک بسیار زیادی می کند. علاوه بر این، با روی کاغذ آوردن آروزها می توانید آن ها را به اهداف کوتاه مدت و بلندمدت تبدیل کنید.
انجام تست های روان سنجی و تکمیل پرسشنامه های خودکاوشی
امروزه، مباحث خودشناسی بسیار داغ شده اند. در همین راستا، تست های روان سنجی مختلفی برای سنجش مهارت های فردی و شناخت شخصیتی تنظیم شده اند. البته، این تست ها توسط بهترین روانشناسان دنیا در اختیار علاقمندان قرار می گیرند و معتبر هستند. با این وجود، نمی توان به نتایج حاصل از تست های روان سنجی به طور 100 درصد اعتماد کرد.
علاوه بر تست های روان سنجی، پرسشنامه های خودکاوشی نیز می توانند روش کارآمدی برای تقویت خودآگاهی باشند. این پرسشنامه ها شامل سوالاتی هستند که شناخت هر فرد از جنبه های مختلف شخصیتی را بهبود می دهند. با پاسخ دادن به این سوالات می توانید چشم انداز زندگی خود را بهتر بشناسید و درک درست تری از مکانیسم درونی خود داشته باشید.
مدیتیشن، یوگا و سایر تمرینات ذهنی
یکی دیگر از بهترین و موثرترین روش های افزایش خودآگاهی و خودشناسی در انسان، انجام تمرین های ذهنی است. تمرین های ذهنی ازقبیل: مدیتیشن و یوگا به شما کمک می کنند تا به افکار خود سروسامان دهید. نظم و ترتیب دادن به ذهن باعث می شود تا با درون خود ارتباط قوی تری برقرار کنید. اکثر تمرین های ذهن آگاهی بر بهبود تنفس تمرکز دارند. به این ترتیب، نظم بخشیدن و سازماندهی ذهن آسان تر می شود.
زمانی که یاد می گیرید نظاره گر افکار و احساسات خود بدون وابسته شدن به آن ها باشید، متوجه می شوید که شخصیت شما با افکارتان تعریف نمی شود. لازم به ذکر است که تفکر بیش از اندازه موجب تضعیف خودآگاهی می شود. به عبارت دیگر، با فکر کردن بیش از اندازه به مسائل بی اهمیت احساس سردرگمی می کنید. تمرین های ذهن آگاهی، شما را با شیوه جدیدی از تفکر آشنا می کنند که در نهایت به خودشناسی منتهی می شوند.
به این نکته توجه داشته باشید که تمرین های ذهن آگاهی ازقبیل: مدیتیشن و یوگا باید به صورت روزانه انجام شوند. در غیر اینصورت، نمی توان انتظار اثربخشی از انجام این تمرین ها را داشت. در مجموع، انجام این تمرین ها نه تنها برای سلامت جسم بلکه آرامش روح و روان انسان اهمیت بسیار زیادی دارد.
نگاه کردن به خود از دیدگاه بی طرفانه
داشتن نگاه بی طرفانه نسبت به خود می تواند بسیار دشوار باشد. با این وجود، اگر بتوانید خود را از نگاه دیگران ببینید، به شناخت دقیق تری از خود دست پیدا خواهید کرد. چنین دیدگاهی، شما را یک گام به پذیرش خود نزدیک تر می کند. به این ترتیب، مسیر پیشرفت در آینده هموارتر می شود. برای شروع بهتر است ادراک و احساسات خود را روی کاغذ بنویسید. از دوستان و اعضای خانواده خود بخواهید احساسشان را نسبت به شما بازگو کنند. با بررسی این موارد، به درک درست تری از خود دست پیدا خواهید کرد.
انجام روزانه خودانعکاسی
انجام روزانه خودانعکاسی به افزایش آگاهی هر فرد نسبت به خود کمک بسیار زیادی می کند. برای انجام این کار باید روزانه زمانی را صرف شناخت خود کنید. در طول روز، مدتی را صرف نگاه کردن به خود کنید. به این نکته توجه داشته باشید که خودانعکاسی زمان بر است. در واقع، شما باید روزانه حداقل 15 دقیقه را به انجام این کار اختصاص دهید تا به نتایج دلخواه دست پیدا کنید. به طور کلی، خودانعکاسی بسیار دشوار است اما نتایج حاصل از آن تاثیر شگفت انگیزی بر تقویت خودآگاهی دارند.
یادگیری یک مهارت جدید
شاید عجیب به نظر برسد اما یادگیری یک مهارت جدید موجب افزایش خودآگاهی می شود چراکه ما را به فکر و عمل کردن به روش جدید سوق می دهد. این موضوع در مورد سفر کردن نیز صادق است. با قرار دادن خود در معرض ناشناخته ها، خودشناسی و خودآگاهی بهبود قابل توجهی پیدا می کند. به این نکته توجه داشته باشید که زندگی روزمره موجب محدود شدن ذهن و فکر می شود.
با انجام کارهایی که در انجام دادن آن ها خوب هستید، احساس امنیت اشتباهی به شما دست پیدا می کند. برای یادگیری مهارت های جدید حتماً باید ذهن مبتدی داشته باشید. ذهن مبتدی، ذهن انعطاف پذیر و باطراوت است. به طور کلی، یادگیری مهارت های جدید به شما کمک می کنند تا خارج از نقطه امن و چارچوب ذهنی خود عمل کنید. به این ترتیب، ذهن تقویت می شود و آگاهی شما از شخصیت خود افزایش می یابد.
ترسیم جدول زمانی از زندگی
ترسیم جدول زمانی نیز به عنوان یکی دیگر از تمرین های کارآمد برای بهبود خودآگاهی شناخته می شود. انجام این تمرین معمولاً توسط اکثر روانشناسان به منظور توسعه فردی پیشنهاد می شود. در گوشه خلوتی از خانه، 20 دقیقه از زمان خود را به ترسیم جدول زمانی از زندگی خود اختصاص دهید. جدول زمانی را از زمان تولد آغاز کنید و رویدادهای مهم زندگی بعد از تولد را روی کاغذ بنویسید. این رویدادها می توانند مثبت یا منفی، کوچک یا بزرگ باشند.
ترسیم جدول زمانی از زندگی شاید عجیب به نظر برسد اما به شما کمک می کند تا بیشتر خود را بشناسید. با به خاطر آوردن رویدادهای مهم زندگی می توان چشم انداز جدیدی در زندگی پیدا کرد. به یاد داشته باشید که برخورداری از تفکر تکاملی به عنوان کلید تقویت خودآگاهی در زندگی در نظر گرفته می شود.
سخن پایانی
خودآگاهی از مهم ترین اصطلاحات بکار رفته در زمینه روانشناسی و توسعه فردی محسوب می شود. با تقویت این مهارت در زندگی می توانید به واقعیت وجود خود پی ببرید و بیشتر به آن توجه کنید. همه انسان ها به این مهارت نیاز دارند. در نتیجه، وقت گذاشتن برای افزایش خودآگاهی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به این نکته توجه داشته باشید که تقویت این مهارت نیاز به صبر و حوصله دارد و یک شبه به دست نمی آید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خودآگاهی، انواع و روش های تقویت آن می توانید در دوره مهارت های زندگی موسسه آموزش عالی خرد شرکت کنید. برای شرکت در دوره روی لینک زیر کلیک کنید:
